خودروهای دوگانه‌سوز (CNG/LPG) در ایران سهم قابل‌توجهی از ناوگان سواری را تشکیل می‌دهند. این خودروها به دلیل ماهیت متفاوت سوخت گاز نسبت به بنزین، به‌ویژه در بخش سیستم جرقه‌زنی و شمع موتور حساسیت بیشتری دارند. احتراق گاز دمای بالاتری ایجاد می‌کند و کوچک‌ترین ضعف در کیفیت یا تنظیم شمع می‌تواند باعث ریپ زدن خودرو، سخت روشن شدن در هوای سرد، افزایش مصرف سوخت یا حتی خرابی کوئل شود.

به همین دلیل انتخاب و نگهداری شمع مخصوص گاز (شمع CNG) اهمیت زیادی دارد. در این مطلب از «یدک پارت» به زبان ساده توضیح می‌دهیم که شمع‌های مخصوص CNG چه تفاوتی با شمع‌های معمولی دارند، چه مزایایی برای خودروهای دوگانه‌سوز فراهم می‌کنند و هنگام خرید شمع خودرو باید به چه نکاتی توجه کنید.

تفاوت سوخت گاز با بنزین و تأثیر آن بر شمع

یکی از مهم‌ترین نکاتی که در خودروهای دوگانه‌سوز باید در نظر گرفت، تفاوت ویژگی‌های احتراق گاز و بنزین است. گاز طبیعی فشرده (CNG) و گاز مایع (LPG) در مقایسه با بنزین:

• دمای احتراق بالاتری تولید می‌کنند.
• به ولتاژ جرقه بیشتری نیاز دارند.
• باعث ایجاد فشار حرارتی بیشتر روی شمع و وایر می‌شوند.

این تفاوت‌ها موجب می‌شود که سیستم جرقه‌زنی در خودروهای گازسوز حساس‌تر باشد. به همین دلیل اگر شمع موتور کیفیت لازم را نداشته باشد یا فاصله الکترودها (گپ شمع) به‌درستی تنظیم نشود، احتمال بروز مشکلاتی مثل ریپ زدن، خام‌سوزی یا کاهش توان موتور افزایش پیدا می‌کند.

برای رفع این مشکل، برخی برندهای معتبر مانند NGK و Bosch اقدام به طراحی و تولید شمع‌های مخصوص CNG/LPG کرده‌اند که به‌طور ویژه برای تحمل حرارت و فشار بیشتر ساخته شده‌اند. البته همان‌طور که گفتیم، بسیاری از شمع‌های باکیفیت معمولی نیز اگر درست انتخاب شوند، می‌توانند در خودروهای دوگانه‌سوز عملکرد مناسبی داشته باشند.

آیا فقط شمع مخصوص CNG لازم است؟

شاید این سؤال برای خیلی از رانندگان خودروهای دوگانه‌سوز پیش بیاید که آیا الزاماً باید از شمع مخصوص CNG استفاده کنند یا شمع‌های معمولی هم جواب می‌دهند؟

واقعیت این است که شمع‌های اختصاصی CNG که توسط برندهایی مثل NGK، Bosch و Denso عرضه می‌شوند، برای شرایط سخت‌تر احتراق گاز طراحی شده‌اند. این شمع‌ها معمولاً:

• الکترودهای بادوام‌تر (پلاتینیوم یا ایریدیوم) دارند.
• در برابر حرارت و فشار بیشتر مقاومت بالاتری نشان می‌دهند.
• طول عمر طولانی‌تری نسبت به شمع‌های نیکلی معمولی دارند.

اما خبر خوب این است که تمامی شمع‌های باکیفیت موجود در بازار (حتی آن‌هایی که به‌عنوان شمع معمولی شناخته می‌شوند) در صورت انتخاب درست هیت‌رنج و تنظیم صحیح گپ، می‌توانند در خودروهای دوگانه‌سوز نیز عملکرد مطلوبی داشته باشند. به همین دلیل در فروشگاه‌هایی مثل یدک پارت، تمام شمع‌های معتبر عرضه‌شده قابلیت نصب روی خودروهای بنزینی و گازسوز را دارند و اگر به دنبال انتخاب مطمئن هستید، می‌توانید از شمع مخصوص گاز برای خودروی دوگانه‌سوز خود استفاده کنید.

به‌طور خلاصه:

اگر دسترسی به شمع مخصوص گاز داشتید، انتخاب ایده‌آلی برای افزایش عمر موتور و کوئل است.

اگر چنین مدلی در دسترس نبود، استفاده از شمع‌های ایریدیوم یا پلاتینیوم برندهای معتبر هم می‌تواند بهترین کارایی را برای خودرو CNG شما به همراه داشته باشد.

بهترین گزینه برای موتورهای رایج در ایران

انتخاب شمع مناسب برای هر موتور بستگی به نوع سوخت، طراحی موتور و بازه کاری آن دارد. در خودروهای دوگانه‌سوز، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می‌کند چون احتراق گاز سخت‌تر از بنزین است. در ادامه، بهترین گزینه‌ها برای موتورهای پرکاربرد در ایران معرفی می‌شوند:

موتور TU5 (پژو 206، 207، پارس TU5)

• بهترین انتخاب: شمع سوزنی ایریدیوم با کیفیت بالا
• گپ پیشنهادی: حدود ۰.۹ میلی‌متر
• مزایا: بهبود شتاب اولیه، کاهش ریپ و استارت سریع‌تر در هوای سرد

موتور EF7 (سمند و دنا دوگانه‌سوز)

• بهترین انتخاب: شمع ایریدیوم یا پلاتینیوم مخصوص CNG
• دلیل انتخاب: این موتور در حالت گاز فشار بیشتری به سیستم جرقه وارد می‌کند و شمع‌های معمولی سریع‌تر فرسوده می‌شوند.
• مزایا: افزایش طول عمر کوئل و کاهش مصرف سوخت

موتور XU7 (پژو 405 و پارس دوگانه‌سوز)

• بهترین انتخاب: شمع پلاتینیوم با هیت‌رنج متوسط
• گپ پیشنهادی: بین ۰.۸ تا ۱ میلی‌متر
• مزایا: احتراق یکنواخت‌تر، جلوگیری از کپ کردن در ترافیک و عمر طولانی‌تر نسبت به شمع نیکلی

نکته مهم: اگرچه استفاده از شمع‌های ایریدیوم یا مدل‌های مخصوص CNG برای این موتورها توصیه می‌شود، اما تمام شمع‌های باکیفیت برندهای معتبر مثل NGK، Bosch، Denso و حتی برندهای داخلی مطرح در یدک پارت نیز می‌توانند عملکرد مناسبی در خودروهای دوگانه‌سوز داشته باشند.

چک‌لیست نصب و نگهداری شمع در خودروهای CNG

برای اینکه شمع موتور در خودروهای دوگانه‌سوز بهترین عملکرد را داشته باشد، رعایت چند نکته ساده ولی مهم ضروری است:

1. بررسی وایر شمع

• وایرها باید سالم، بدون ترک یا پوسیدگی باشند.
• هرگونه پارگی یا نشتی جریان می‌تواند باعث ریپ زدن یا خام‌سوزی شود.

2. تمیزی اتصالات و کوئل

• محل اتصال شمع به کوئل یا دلکو باید عاری از سولفاته و رسوبات باشد.
• تمیز کردن دوره‌ای اتصالات، ولتاژ جرقه را بهینه نگه می‌دارد.

3. تنظیم گپ شمع

• در خودروهای گازسوز، فاصله الکترودها اهمیت زیادی دارد.
• گپ استاندارد معمولاً ۰.۸ تا ۱ میلی‌متر است (بسته به نوع موتور).
• قبل از نصب، حتماً گپ شمع را با فیلر چک کنید.

4. برنامه تعویض دوره‌ای

• شمع‌های نیکلی معمولی: هر ۲۰ تا ۳۰ هزار کیلومتر
• شمع‌های ایریدیوم یا مخصوص CNG: هر ۵۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر
• تعویض به‌موقع شمع از خرابی کوئل و مصرف سوخت اضافه جلوگیری می‌کند.

5. استفاده از برند معتبر

خرید شمع از برندهای شناخته‌شده مثل NGK، Bosch، Denso یا برندهای داخلی معتبر موجود در یدک پارت، خیال شما را بابت کیفیت و اصالت کالا راحت می‌کند.

با رعایت این نکات ساده، هم مصرف سوخت کاهش می‌یابد، هم استارت سرد سریع‌تر انجام می‌شود و هم عمر مفید کوئل و موتور خودرو افزایش پیدا می‌کند.

مراقب شمع تقلبی باشید!

یکی از مشکلات بزرگ بازار قطعات یدکی در ایران، وجود شمع‌های تقلبی است که شباهت زیادی به نمونه‌های اصلی دارند اما کیفیت و کارایی آن‌ها بسیار پایین است. استفاده از این شمع‌ها می‌تواند باعث ریپ زدن مداوم، کاهش قدرت موتور، افزایش مصرف سوخت و حتی خرابی کوئل شود.

راه‌های تشخیص شمع اصلی از تقلبی:

• بسته‌بندی و چاپ: شمع‌های اصلی دارای چاپ باکیفیت، رنگ شفاف و فونت دقیق هستند، در حالی که نمونه‌های تقلبی معمولاً چاپ تار یا غلط املایی دارند.
• هولوگرام و بارکد اصالت: برندهای معتبر مانند NGK و Bosch روی بسته‌بندی خود هولوگرام یا بارکد قابل استعلام دارند.
• قیمت غیرمعمول: اگر قیمت شمع خیلی پایین‌تر از عرف بازار باشد، احتمال تقلبی بودن آن زیاد است.
• وزن و کیفیت ساخت: شمع‌های اصلی وزن مناسب و کیفیت بالای رزوه و الکترود دارند، اما نمونه‌های تقلبی سبک‌تر و بی‌کیفیت‌ترند.

از کجا شمع اصل بخریم؟

برای اطمینان از خرید، بهتر است همیشه از فروشگاه‌های معتبر و تخصصی مثل یدک پارت اقدام کنید. در یدک پارت تمامی محصولات با ضمانت اصالت کالا عرضه می‌شوند و خیال شما را از بابت تقلبی نبودن راحت می‌کنند.

نکته: خرید شمع اصل نه‌تنها باعث بهبود عملکرد خودرو می‌شود، بلکه هزینه‌های تعمیرات ناشی از قطعات تقلبی را هم به حداقل می‌رساند.

پرسش‌های متداول درباره شمع مخصوص گاز (CNG/LPG)

آیا می‌توانم از شمع معمولی در خودرو CNG استفاده کنم؟

بله. اگر شمع از برند معتبر باشد و گپ شمع به‌درستی تنظیم شود، می‌تواند عملکرد مناسبی در خودروهای دوگانه‌سوز داشته باشد. با این حال، شمع مخصوص گاز طول عمر بیشتری دارد و فشار کمتری به کوئل وارد می‌کند.

گپ مناسب شمع برای خودروهای دوگانه‌سوز چقدر است؟

به‌طور معمول فاصله الکترود یا همان گپ باید بین ۰.۸ تا ۱ میلی‌متر باشد. این عدد بسته به نوع موتور (TU5، EF7، XU7 و …) کمی متفاوت است. بهتر است پیش از نصب، گپ شمع با فیلر بررسی و در صورت نیاز اصلاح شود.

چرا خودروهای CNG بیشتر دچار ریپ یا استارت سرد سخت می‌شوند؟

چون احتراق گاز سخت‌تر از بنزین است. بنابراین کوچک‌ترین ضعف در کیفیت شمع، وایر یا کوئل سریع‌تر خودش را نشان می‌دهد. انتخاب شمع باکیفیت و تنظیم صحیح گپ این مشکلات را تا حد زیادی برطرف می‌کند.

بهترین برند شمع برای خودروهای گازسوز در ایران کدام است؟

برندهای جهانی مثل NGK، Bosch و Denso در زمینه تولید شمع مخصوص CNG پیشتازند. در بازار ایران نیز برندهای داخلی معتبر که در یدک پارت عرضه می‌شوند، گزینه‌های اقتصادی و باکیفیتی هستند.

جمع‌بندی 

استفاده از شمع مناسب برای خودروهای دوگانه‌سوز (CNG/LPG) اهمیت زیادی در سلامت موتور، کاهش مصرف سوخت و افزایش عمر کوئل دارد. همان‌طور که دیدیم، گرچه بسیاری از شمع‌های باکیفیت معمولی هم می‌توانند در خودروهای گازسوز عملکرد مطلوبی داشته باشند، اما انتخاب شمع مخصوص گاز یا مدل‌های ایریدیوم و پلاتینیوم از برندهای معتبر می‌تواند بهترین کارایی را به همراه داشته باشد.

برای اطمینان از کیفیت و اصالت کالا، پیشنهاد می‌کنیم خرید خود را از فروشگاه‌های معتبر انجام دهید. در همین راستا، شما می‌توانید همین حالا خرید شمع خودرو را از یدک پارت انجام دهید و با خیال راحت از رانندگی با خودرو دوگانه‌سوز خود لذت ببرید.

یدک پارت مرجع خرید شمع مخصوص CNG با ضمانت اصالت و ارسال سریع به سراسر کشور.