با تصویب نرخ سوخت در انتهای هر سال همواره این نگرانی و استرس بین مردم ایجاد می‌شود که گران‌تر شدن قیمت اقلام سوختی (بنزین، گازوئیل، سی‌ان‌جی، بنزین سوپر، نفت سفید و...) تا چه اندازه به گرانی و افزایش قیمت سایر کالاها منتهی می‌شود و تا چه حد در تورم سالانه موثر است؟ اما این بار این موضوع نه در پایان سال که در میانه آن مطرح شده و به تردیدها دراین‌باره دامن زده است. شامگاه دوشنبه خبری در فضای رسانه‌ای کشور منتشر شد که افکار عمومی را تحت‌تاثیر قرار داد. خبر افزایش قیمت بنزین با عنوان «قطعی شدن بالا رفتن بهای بنزین» که روی خروجی برخی از رسانه‌ها قرار گرفت موجی از نگرانی و اضطراب را در جامعه ایجاد کرد.
این اضطراب و نگرانی وقتی دامنه‌اش بیشتر شد که پیش از این رئیس‌جمهور و سایر اعضای کابینه و حتی نمایندگان مجلس هم از افزایش قیمت سوخت و منطقی نبودن یارانه پرداختی به این حامل‌های انرژی سخن گفته بودند. اما بررسی‌ها و پیگیری‌ها نشان داد چنین ادعایی صحت نداشته و فعلا قیمت سوخت تغییری نخواهد داشت.
در واقع، اظهارات رئیس دولت و وزیر نفت در حاشیه جلسه کابینه تنها بر تامین بنزین سوپر و روند واردات آن متمرکز بود و از قرار معلوم بحثی درباره تغییر قیمت‌ها مطرح نشده. اما چرا انتشار چنین اخباری تا این اندازه حساسیت‌زا می‌شود؟ پاسخ را باید در چند دلیل جست‌وجو کرد.
بازار انرژی ایران به‌واسطه مصرف بالای سوخت، فشارهای بودجه‌ای و وابستگی بخش زیادی از آن به واردات، به‌فضایی مستعد برای شکل‌گیری و گسترش شایعات تبدیل شده است. کاهش بودجه واردات بنزین در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال قبل – که از ۱۲۰ همت به حدود ۶۵ همت تقلیل یافته – و نگرانی از چگونگی تامین نیاز کشور، موجب می‌شود هر خبر یا اظهارنظری در این حوزه به سرعت در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها بازتاب پیدا کند و همگان را به‌فکر فرو ببرد. با این حال جای نگرانی نیست! فعلا قرار نیست تغییرات قیمتی برای سوخت‌های رایج رخ بدهد و چنین چیزی در حال حاضر واقعیت ندارد.
پیگیری‌ها از منابع رسمی حاکی از آن است که در حال حاضر هیچ برنامه‌ای برای افزایش قیمت بنزین وجود ندارد. به گفته مسئولان، سیاست‌گزاری در این حوزه در سطح حاکمیتی انجام می‌شود و وزارت نفت صرفا مجری تصمیمات است. بنابراین هرگونه تغییر احتمالی در نرخ سوخت تنها پس از طی فرآیندهای قانونی و اعلام رسمی امکان‌پذیر خواهد بود و مردم با خیال راحت می‌توانند بدون دغدغه، سوخت مورد نیاز خودشان را به قیمت مصوب فعلی از جایگاه‌های عرضه سوخت دریافت کنند.
مانعی برای عرضه سوخت نداریم!
وزیر نفت پیش از این گفته بود نباید نگرانی از بابت تامین سوخت وجود داشته باشد. او با اشاره به تامین ارز مورد نیاز برای سال جاری گفته بود دولت در حال بررسی راهکارهایی برای افزایش سقف بودجه برای واردات است تا خللی در تامین نیاز داخلی ایجاد نشود. همچنین وزارت نفت درباره توزیع بنزین سوپر اعلام کرده بود که موانع ارزی آن برطرف شده و تاکید کرد این فرآورده به‌زودی در کلانشهرها عرضه خواهد شد.
با وجود تمام فشارهای مالی و چالش‌هایی که واردات بنزین در شرایط تحریمی دارد، یک نکته حائز اهمیت است: تاکنون هیچ تصمیمی درباره افزایش قیمت بنزین اتخاذ نشده و هرگونه تغییر در سیاست‌های قیمتی باید از مسیر قانونی عبور کرده و به‌طور رسمی به اطلاع مردم برسد. از همین رو، شایعات اخیر درباره «قطعی شدن گرانی بنزین» فاقد اعتبار بوده و جای نگرانی برای مصرف‌کنندگان وجود ندارد.
مساله دیگری که به این حاشیه قیمتی دامن زد مربوط به طرحی است که این روزها در مجلس روی میز نمایندگان قرار گرفته؛ طرحی با عنوان «اختصاص سهمیه انرژی به هر نفر» که مدافعان آن می‌گویند این الگو می‌تواند توزیع یارانه حامل‌های انرژی را عادلانه‌تر کند و پرمصرف‌ها را از دست‌اندازی بی‌پایان به‌یارانه‌های انرژی بازدارد؛ چراکه در شرایط فعلی طبقات مرفه و برخوردار بیشترین بهره را از یارانه‌های پرداختی می‌برند و اقشار ضعیف‌تر به‌خاطر مصرف کمتر سرشان بی‌کلاه می‌ماند. موافقان معتقدند با اختصاص سهمیه مشخص به هر نفر، عدالت بیشتری برقرار شده و اختصاص یارانه‌ها به‌درستی انجام خواهد شد و در نتیجه از اتلاف منابع جلوگیری می‌شود.
نظر رئیس‌جمهور
جناب رئیس‌جمهور چندین‌بار در سخنرانی‌هایش – از سال گذشته تا هفته‌های اخیر – درباره موضوع افزایش قیمت بنزین صحبت‌هایی داشته که واکنش‌های متفاوتی را میان کارشناسان به‌همراه داشته است. مسعود پزشکیان در اظهارات خود از ضرورت افزایش قیمت بنزین به‌عنوان یک اقدام اصلاحی در بستر اقتصاد در راستای کنترل مصرف و مدیریت منابع مالی کشور دفاع کرده است.
وی تاکید کرده که قیمت سوخت در ایران خیلی پایین‌تر از نرخ‌های بین-المللی است و این امر به‌مصرف بی‌رویه و قاچاق سوخت منجر می‌شود. اما در کشوری که تورم فزاینده، نوسانات ارزی و کاهش قدرت خرید مردم از مشکلات اساسی جامعه به‌شمار می‌روند، افزایش قیمت بنزین بدون در نظر گرفتن جوانب آن می‌تواند تاثیرات منفی اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای داشته باشد.
فعلا تا اطلاع ثانوی خبری از افزایش قیمت‌ها نیست؛ بنابراین با خیال راحت به پمپ‌بنزین بروید و باک خودروی‌تان را پر کنید.
