کد خبر: 135812
تاریخ انتشار: ۳۱ مرداد ۱۳۹۴ - ۱۱:۴۸
- چاپ
از اواخر دهه ۲۰ شمسی که نخستین موتورسیکلتهای انگلیسی وارد ایران شدند، موتورسواری از یک نیاز اجتماعی به تفنن و تفریح هم کشیده شد و عشق سرعت و موتورسواری با مدلبالاترین موتورسیکلتها تبدیل به یکی از سرگرمیهای عمومی ایرانیان شد.
به گزارش اخبار خودرو ،از اواخر دهه ۲۰ شمسی که نخستین موتورسیکلتهای انگلیسی وارد ایران شدند، موتورسواری از یک نیاز اجتماعی به تفنن و تفریح هم کشیده شد و عشق سرعت و موتورسواری با مدلبالاترین موتورسیکلتها تبدیل به یکی از سرگرمیهای عمومی ایرانیان شد.
به طوری که طولی نکشید نمایشهای خیابانی و بیابانی موتورسواری، تپهسواری و پیستهای موتورسواری یکی بعد از دیگری به سرعت برپا و تاسیس شد و علاقهمندان به این تفریح اجتماعی نخست به ایجاد نمایشهای موتورسواری در روزهای جمعه در میدان ارک (پانزده خرداد فعلی) و در حاشیه رادیو ایران سابق گردهم میآمدند و به نمایش موتورسواری میپرداختند، اما به دلایل امنیتی در آن روزگار جلوی کار آنها گرفته شد و دوستداران موتورسواری به بلندیهای آن روزگار جلالیه (پارک لاله فعلی) بالای دانشگاه تهران ـ که بیابانهایی ناهموار بود ـ کوچ کردند و این روزگار تا زمان ورود نخستین موتورهای ژاپنی به ایران ادامه داشت. در سال ۱۳۴۰ زمانی که یکی از واردکنندگان این موتورها یک تبلیغ و فراخوان در روزنامهها برای برگزاری یک دوره مسابقه موتورسواری به صورت تور در جاده تهران ـ مشهد چاپ کرد، شمار زیادی از هواداران و دارندگان و دوستداران موتورسواری در این تور بزرگ ثبتنام کردند.
گرچه بسیاری از آنها هنوز دارای همان موتورسیکلتهای انگلیسی «بیاسآ» یا ماچلس، تریومف، آریل رویال و ۳تفنگه بودند، موتورهایی که نزدیک به ۲۰ سال بازار ایران را در تصاحب خود داشتند و البته اواخر دهه ۳۰ موتورسیکلتهای ایتالیایی هم به جمع آنها پیوسته بود، موتورهایی مانند تستی، دوکاتی، سبا، لامبرتا و نیز چند موتورسیکلت آلمانی مثل زاکس، زونداب، جاوا و موبیلت و نیز موتورسیکلتهای پژوی فرانسوی در جمع آنها دیده میشد.
اما با آمدن موتورسیکلتهای ژاپنی ازجمله موتورهای تریل کاوازاکی به ایران، شرایط تغییر کرد و موتورسواری تبدیل به یک ورزش حرفهای شد و کمکم برای خود هیات ورزشی و تشکل ویژهای دستوپا کرد که در بخش بعدی این گزارش به چگونگی شکلگیری اینگونه تشکلها میپردازیم و در قسمتهای دیگر به سراغ «کاوازاکی» بنیانگذار این موتورسیکلت در ژاپن میرویم و گشتوگذاری نیز در احوالات این موتور جذاب و دوستداشتنی خواهیم داشت.
نخستین پرشها در گردنه قوچک
گفتیم که با ورود نخستین نسل از موتورسیکلتهای ژاپنی، شرایط موتورسیکلتسواری در ایران دچار تحولات عمدهای شد. این تحولات اواخر دهه ۴۰ رخ داد که موتورهای «یاماها» به ایران آمدند ـ که بعدها در گزارشی جداگانه به آنها نیز خواهیم پرداخت ـ اما با تاسیس شرکت بازرگانی ـ تولیدی «ایران دوچرخ» که ابتدا نمایندگی واردات رسمی و انحصاری موتورسیکلتهای یاماهای ژاپن را در دست داشت، کمکم پای بسیاری از مدلها و مارکها و نشان(برند)های موتورسیکلت به ایران باز شد و با آمدن موتورهای تریل کاوازاکی نیز شماری از جوانان تهرانی در اطراف تپههای تهرانپارس آن روزگار که اکنونهمه تبدیل به مناطق مسکونی شده است ـ و نیز در تپههای اطراف گردنه قوچک و شمشک و گاجره در شرق تهران و در اراضی ناهموار شادآباد آن روزگار در جنوب غربی تهران به کار و نمایش با موتورپرشیهای تریل کاوازاکی و پرش از روی اتومبیل اقدام میکردند که این گردهماییها باعث ایجاد تشکل و تاسیس «موتورکلوپ» ایران در آن سالها شد. بنابر اخباری که در صفحه ورزشی روزنامههای کیهان و اطلاعات در آن روزگار به چاپ رسیده است، در نخستین تشکل ورزشی افرادی چون مجتبی کوکبی، قاسم بروجردی، مصطفی رهنما، اسماعیل شاه حسینی، تقی بادیه نشین، محرم فریاد شیران، جواد روشن و داوود روشن حضور داشتند و در سال ۱۳۵۳ با همت ۲تن از واردکنندگان موتورسیکلت ۲ قهرمانان ژاپنی «ایوایو»، «چیگرا» و «ویلی» موتورسوار اهل کشور چک و اسلوواکی به ایران آمدند و برنامهریزی مسابقات رسمی موتور کراس را در ایران پایهریزی کردند.
«ویلی» در منطقه شهران که هماکنون نیز یکی از پیستهای تهران در آنجا واقع است، یک مسابقه را برنامهریزی کرد که اجرا شد و «ایوایو» مسابقات موتور کراس و تریل را در تهران، اصفهان، شیراز و اهواز اجرا کرد. پایهگذار ورزش اتومبیلرانی در ایران نیز مرحوم «احمد توسلی» بود که برنامهریزی یک دوره مسابقه بینظیر در ایران را به اجرا گذاشت.در این مسابقه کشورهای ایران، آلمان، اتریش، ژاپن و امریکا با ۱۶۰ موتورسوار حضور داشتند که ۹ نفر شامل تیمور شاهی، قاسم فیروزی، ایوایو از ژاپن، حسین قربانی، جواد روشن، اسماعیل شاهحسینی، توحید ثمری، فاکریان و محرم فریادشیران به قله توچال رسیدند. در آن زمان یک رکورد جهانی بود و این صعود کمنظیر مسئولان وقت ورزش را بر آن داشت که «انجمن موتورسواران ایران» را در سال ۱۳۵۵ زیر نظر سازمان تربیت بدنی تاسیس کنند. پیست موتورسواری شهران در آن روزگار برای برگزاری مسابقات به صورت تیمی، زیرنظر کارخانجات و نمایندگیهای شرکتهای واردکننده و سازنده موتورسیکلت آماده شد. در آن سالها تیمهای یاماها(مرحوم توسلی)، مایکو (موسسه نوریانی)، هوندا و «سی زد» فعالیت کاملی در مسابقات به عهده داشتند و کمکم فدراسیون موتورسواری جمهوری اسلامی در سال ۱۹۸۹م به عضویت فدراسیون بینالمللی موتورسواری درآمد.
با این توضیحات، در بخشهای بعدی به سراغ یکی از محبوبترین موتورسیکلتهای آن روزگار ـ و البته این روزگار ـ یعنی کاوازاکی میرویم.
کشتیهای غرق شده آقای «کاوازاکی»
فقط یک عکس از آقای «شوزو کاوازاکی» در تاریخچه و مدارک اداری کارخانجات کاوازاکی در ژاپن موجود است که آن را نیز در اختیار رسانهها گذاشتهاند.
«شوزو کاوازاکی» در شهر کاگوشیمای ژاپن به دنیا آمد. پدر او تاجر و فروشنده «کیمونو» بود. از این رو «شوزو» از همان کودکی با تجارت آشنا شد و درنهایت در سن ۱۷ سالگی تاجر معروفی در شهر ناگاساکی (تنها مکانی در ژاپن که دروازههای آن روی بازار غرب باز بود) شد. او پس از فروش موفق در پارچه و جمعآوری سرمایه لازم، تصمیم گرفت بازار سنتی را رها کند و سرمایهاش را در راه علم جدید بهکار گیرد.
۱۰ سال بعد، یعنی در سن ۲۷ سالگی، به شهر «اوزاکا» رفت و به صنایع کشتیسازی پیوست اما پس از آنکه کشتی باریاش بر اثر طوفانی شدید غرق شد، از صنایع دریایی نیز فاصله گرفت و به کمپانی تولیدکننده شکر در جزایر ریوکیو پیوست. این شرکت به دستور وزارت اقتصاد ژاپن و توسط یکی از ساموراییهای معروف به نام « کاگوشیما » که به تجارت دریایی نیز مشغول بود، در این جزایر تاسیس شد.
کاوازاکی مدتی بعد با معاون اجرایی حملونقل ژاپن ملاقات کرد و توانست امتیاز تاسیس یک راه دریایی تازه برای انتقال شکر از جزایر ریوکیو به جزیره مادر ـ یعنی ژاپن ـ را بگیرد. با داشتن تجربههای بسیار از سفرهای پرخطر دریایی، کاوازاکی سرمایهاش را روی کشتیهای غربی که بهتر ساخته شده و سریعتر و ثابتتر از کشتیهای ژاپنی بودند، گذاشت.
درهمین سالها بود که او خاطراتش زنده شده و دوباره به صنعت مدرن کشتیسازی علاقهمند شد. در آوریل ۱۸۷۶ با کمک و حمایتهای «ماتسوکاتا ماسایوشی» معاون وزارت اقتصاد ژاپن که همشهری کاوازاکی نیز بود، کارخانه کشتیسازی «تسوکیجی» را در زمینی که از دولت ژاپن قرض گرفته بود، تاسیس کرد. تاسیس این کارخانه نخستین گام برای ایجاد شرکتهای صنایع سنگین وی بود.
ماتسوکاتا ماسایوشی (۱۸۳۵-۱۹۲۴م)
نخستین جرقههای تاسیس شرکت صنایع کاوازاکی، در سال ۱۸۷۸م و با احداث کشتیسازی «تسوکیجی» در توکیو شکل گرفت. درسال ۱۸۸۱م شرکت کشتیسازی «هیوگو» تاسیس شد. این شرکت کارش را با ساخت تراکتور، واگنهای باری، گریدر و اتومبیلهای شخصی آغاز کرد. در همین سال کاوازاکی توانست توربینهای بخار دریایی را در کشتیسازی خود تولید کند.
در سال ۱۸۹۶م شرکت «هیوگو»، با کارخانه کشتیسازی «تسوکیجی» ادغام و شرکت بزرگ کشتیسازی و تعمیرات کشتی کاوازاکی تاسیس شد که اندکی بعد نیز لقب بزرگترین شرکت صنعتی ژاپن را به خود اختصاص داد. البته نام کاوازاکی سالها بعد از فوت وی و به عبارت بهتر در سال ۱۹۳۹م بر این شرکت گذاشته شد.
در این سال شرکت کاوازاکی انواع لکوموتیو، کالسکههای مسافربری، واگنهای باری، بیلهای مکانیکی، ورق استیل و برخی تجهیزات صنایع هوایی را تولید میکرد. از دیگر فعالیتهای کاوازاکی، ساخت وسایل نقلیه سفینههای فضایی است که برای برنامههای رباتیک فضایی و حملونقلهای فضایی مناسب است.
در جنگ جهانی دوم، شرکت کاوازاکی تولید واگنهای باری را برای تولید زیردریایی و تانکهای جنگی بزرگ تقلیل داد. بعد از اتمام جنگ، نیروهای متفقین این کارخانه را کامل تصرف کردند.
در سال ۱۹۵۰م بخش «استیلسازی» این شرکت مستقل شد. کشتیسازی کاوازاکی در سال ۱۹۶۹م با ۲زیرمجموعه «صنایع هوایی» و «ترنسازی» کاوازاکی ادغام شد. تا سال ۱۹۷۰م کاوازاکی یکی از بزرگترین شرکتهای سازنده کشتی در ژاپن بود.
درحالحاضر نیز تولید عمده این شرکت را موتورسیکلت، کشتیهای جدید پیشرفته و حملکنندههای گازمایع و همچنین کار روی سایر فناوریهای دریایی و طراحیهای جدید وابسته به آن را تشکیل میدهد اما یکی از مشهورترین تولیدات کاوازاکی موتورسیکلتهایش است. این شرکت هماکنون انواع مدلهای سوپربایک، اسپرت، کروز، چندمنظوره، مسافرتی، کراس و همچنین موتورهای ۴چرخ را به تولید میرساند.
مدلها و محبوبیتهای «کاوازاکی» در جهان
آقای کاوازاکی در سال ۱۹۴۹م، حضور در صنعت موتورسیکلت را با تولید موتورهایش تجربه کرد و ۶سال طول کشید تا در سال ۱۹۵۴م، نخستین موتورسیکلت کاوازاکی به نام «میهاتسو» را تولید کند. روی این مدل موتور «کابی۵» کاوازاکی نصب شد و نمونه ارتقا یافته آن در سال ۱۹۵۶م روانه بازار شد.
«مگورو»، یکی از تولیدکنندگان پیشرو موتورسیکلت در ژاپن، نقش چشمگیری در توسعه بخش موتورسیکلت کاوازاکی داشت. مگورو از سابقه ۳۰ ساله در زمینه تولید موتورسیکلت برخوردار بود و در نهایت توسط کاوازاکی خریداری شد که سهمی بزرگی در تقویت بخش تولید موتورسیکلت این شرکت داشت.
بعد از کسب این تجربیات و بازاریابیها، کاوازاکی در سال ۱۹۶۰م، نخستین کارخانه تولید موتورسیکلت خود را تاسیس و ۶ سال بعد مدل «دبلیو ۱۶۵سیسی» را روانه بازار کرد. اگرچه این مدل نسبت به موتورسیکلتهای شرکتهای رقیب کندتر بوده و موفقیت چشمگیری برای کاوازاکی به همراه نداشت، اما تلاش قابلتوجه این شرکت در آن زمان مورد توجه قرار گرفت.
پس از آن کاوازاکی مدلهای سبکتری مانند «آ۱»۲۵۰سیسی سامورایی و «آ۷»۳۵۰سیسی اونجر را معرفی کرد که به نسبت مدلهای موفقی بودند اما از سال ۱۹۶۹م بود که کاوازاکی نام خود را به عنوان یک بازیگر بزرگ در دنیای موتورسیکلت معرفی کرد. در این سال کاوازاکی مدل «اچ۱»۵۰۰سیسی را تولید کرد که به نام «ماخ۳» نیز شناخته میشود. درپی موفقیت این مدل، کاوازاکی ۲ نمونه کوچکتر را نیز به نامهای «اس۱»۲۵۰سیسی و «اس۲»۳۵۰سیسی روانه بازار کرد اما برای افرادی که خواستار نیروی بیشتر بودند، مدل «اچ۲»۷۴۸ یا ماخ ۴ در سال ۱۹۷۲م تولید شد.
سوپربایکهای کاوازاکی
در سال ۱۹۷۲م، کاوازاکی نخستین موتورسیکلت سوپربایک خود را به نام «زد۱» که مجهز به موتور ۹۰۳سیسی بود، معرفی کرد. این مدل از عملکردی خوب در برابر قیمت پرداختی برخوردار بود و خیلی زود به محبوبیت فراوانی دست یافت. ۳ سال بعد کاوازاکی با ارتقای «زد۱»، مدل نیرومندتر «زد۹۰۰» و اندکی پس از آن مدل «زد۱۰۰۰» را تولید کرد.
یکی از مدلهای مطرح در تاریخ کاوازاکی به نام «جیپیزد۹۰۰آر» در سال ۱۹۸۳م معرفی شد. این موتورسیکلت نخستین مدل تولیدی کاوازاکی بود که موتور آن با روغن خنک میشد و سرعت ۲۵۰ کیلومتر در ساعت را به نام خود ثبت کرد. یکسال بعد، فروش این مدل در امریکا و با نام «نینجا» آغاز شد که آمار فروش چشمگیری را بهدست آورد. کاوازاکی «زدزدآر۱۱۰» که ۵ سال عنوان سریعترین موتورسیکلت جهان را در اختیار داشت، در سال ۱۹۹۰م تولید شد. این مدل از موتور۱۰۵۲سیسی سود میبرد.
در دهه ۱۹۹۰میلادی مدلهای مطرح کاوازاکی زیاد نبوده و فقط میتوان به «جیپیزد۱۱۰۰» ایبیاس در سال ۱۹۹۶م و نمونه خارج جادهای سوپر شرپا در سال ۱۹۹۷م اشاره کرد. برای بازگشت به روزهای خوب گذشته، کاوازاکی در سال ۲۰۰۰م فروش نینجا «زدایکس۱۲آر» را در امریکا آغاز کرد. این مدل از موتور ۱۲۰۰سیسی و فریم آلومینیومی مونوکوک سود میبرد. ۳ سال بعد، کاوازاکی ۳ مدل دیگر به نامهای نینجا «زدایکس۶آر»، نینجا «زدایکس۶آر.آر» و مدل استریت بایک «زد۱۰۰۰» را معرفی کرد.
منبع:صمت