به گزارش «اخبار خودرو»، بسیاری از رسانه‌ها دو بازیگر اصلی این معضل یعنی خودرو و سوخت را متهم کرده‌اند و مطالبی در این زمینه نیز منتشر می‌کنند. اما با یک بررسی کلی خواهیم دید در صنعت خودرو و سوخت حداقل استانداردهای جهانی رعایت شده است. اما در این بین هر یک از این بازیگرها انگشت اتهام را به‌سوی‌دیگری نشانه می‌رود و او را مقصر اصلی افزایش آلایندگی می‌داند. اما آنچه در این میان مغفول مانده، بازیگر سوم است.
به‌عبارتی ساده‌تر، مالکان خودروها نقش کلیدی در افزایش میزان آلایندگی دارند که متاسفانه به این مورد کمتر توجه می‌شود. در این مطلب سعی داریم مهم‌ترین عواملی را که سبب افزایش میزان آلایندگی در خودرو می‌شوند، بازگو کنیم تا مالکان نسبت‌به آن‌ها دقت بیشتری داشته باشند تا میزان آلایندگی کمتر شود. البته باید گفت این موارد صرفا برای کاهش آلایندگی نیست بلکه برای کنترل میزان مصرف سوخت و کاهش آن نیز مصداق دارد، درواقع هرچه میزان مصرف سوخت بهینه یا از آن کاسته شود، به همان مقدار آلایندگی نیز کاهش خواهد یافت. درحقیقت رعایت و توجه به این نکات صرفه اقتصادی نیز برای مالک دارد. با این تفاصیل ۶ عامل اصلی افزایش مصرف سوخت و آلایندگی را به‌طور مختصر بررسی می‌کنیم.
۱- راهکار اصلی کاهش مصرف سوخت و آلایندگی
اصلی‌ترین بخشی که در خودرو نیاز به نگهداری و بررسی دارد، پیشرانه است. زیرا پیشرانه قدرت موردنیاز برای حرکت خودرو را ایجاد می‌کند که نتیجه آن تولید آلایندگی است. با گذشت زمان، قطعات و اجزای پیشرانه دچار فرسایش و استهلاک می‌شوند و نیاز است آن‌ها را بررسی و در صورت نیاز تعویض کرد. به این حالت به‌اشتباه تنظیم موتور گفته می‌شود. گاهی مالکان این تصور را دارند در تنظیم موتور باید پارامترها و ارقام را تغییر دهند، درحالی که چنین نیست.
به‌بیان‌دیگر باید هر خودرو در بازه زمانی یک‌ساله یا ۲۵هزارکیلومتر برای تنظیم موتور به نمایندگی یا مکانیکی مراجعه کند. در تنظیم موتور، فیلتر و فشار پمپ بنزین، شمع‌ها، وایرها، تایم خودرو، پارامترهای جرقه، سوخت و هوا و همچنین سیستم‌های کنترلی و عملگری آن‌ها بررسی و درصورت نیاز تعویض می‌شوند. اما انجام این سرویس چه فایده‌ای دارد؟
با تنظیم موتور، مالک شرایط اقتصادی را در پیشرانه جهت کاهش مصرف سوخت، افزایش توان خودرو و کاهش آلایندگی ایجاد می‌کند. با انجام این سرویس مالک خودرو می‌تواند نقش بسزایی در کاهش آلایندگی و البته مصرف سوخت داشته باشد.
۲- توجه به کاتالیست؛ امر ضروری
مهندسان خودروساز برای مقابله با چالش آلودگی‌هوا اقدام به طراحی و تعبیه سیستم‌های کنترلی یا کاهشی آلایندگی در خودروها کردند که ازجمله سیستم‌های متداول در خودروها کاتالیست است. در یک تعریف ساده می‌توان گفت وظیفه این قطعه، کم‌خطر یا بی‌خطر کردن گازهای آلاینده مضر برای سلامت انسان و محیط‌زیست مانند هیدریدکربن، مونواکسیدکربن و اکسیدهای نیتروژن و... است.
فرآیند بی‌خطر یا کم‌خطرسازی این گازها که ناشی‌از احتراق سوخت و هواست، در کاتالیست توسط موادی به نام کاتالیز انجام می‌شود. در این فرآیند گازها به دی‌اکسید کربن، بخارآب و گاز نیتروژن تبدیل می‌شوند. در حالت کلی عمرمفید این قطعه ۶۰ تا ۸۰هزارکیلومتر است.
گاهی مالکان خودروها به‌دلیل استفاده از مکمل‌های سوختی یا دوگانه‌سوز کردن خودرو عمر این قطعه را به شدت کاهش می‌دهند و زمینه لازم برای افزایش آلایندگی را ایجاد می‌کنند.
ازسوی‌دیگر اغلب مالکان به بهانه افزایش توان، اقدام به بازکردن این قطعه از خودرو می‌کنند. اما غافل از این هستند که باز کردن این قطعه فقط هوای سالم را برای تنفس از ما دریغ خواهد کرد.
در اینجا باید گفت در بازار کنونی لوازم یدکی یافتن کاتالیست برای برخی خودروهای وارداتی بسیار دشوار بوده و این قطعه برای آن‌ها کمیاب است. اگر مالکان برای بهبود کیفیت هوا در زمان‌های مشخص اقدام به تعویض کاتالیست کنند، شاید روزهای بیشتری در سال بتوانیم آسمان آبی را ببینیم.
۳- شست و شوی انژکتورها را جدی بگیرید
یکی از قطعات مهم پیشرانه که تاثیر چشمگیری در تولید قدرت، مقدار آلایندگی و مصرف سوخت دارد، انژکتور است. انژکتور یک قطعه سولونوئیدی است که وظیفه پاشش سوخت با دریافت فرمان از ECU را بر عهده دارد.
هنگام عبور بنزین از مجرای انژکتور، به‌دلیل وجود ناخالصی یا ذرات معلق در سوخت، به مرور زمان در این قطعه رسوب ایجاد می‌شود و منجر به نشتی یا عملکرد نادرست آن خواهد شد. این حالت می‌تواند علاوه‌بر افزایش مقدار مصرف سوخت خودرو، سبب افزایش آلایندگی نیز شود.
در حالت استاندارد باید هر دوسال یک‌بار یا هر ۵۰هزار کیلومتر اقدام به شست‌وشوی انژکتورها کرد. اما باتوجه به کیفیت بنزین و استفاده از مکمل‌های سوختی توصیه می‌شود سالی یک‌بار یا هر ۲۵هزارکیلومتر این کار را انجام دهید.
شست‌وشوی انژکتور هزینه چندانی به مالک خودرو تحمیل نمی‌کند اما این کار تاثیر چشمگیری در کاهش آلایندگی و مصرف سوخت خواهد داشت. برخی خودروهای وارداتی مجهز به سیستم پاشش سوخت GDI هستند.
انژکتور در این سیستم مستقیما داخل سیلندر تعبیه شده و با چنین آرایشی، باید مالکان در روزهایی که میزان آلودگی زیاد است، از استفاده این خودروها پرهیز کنند. زیرا ساختار این نوع سیستم‌ها ذرات معلق فراوانی را تولید می‌کند که می‌تواند سبب افزایش آلودگی هوا شود.
۴- شمع و کویل دوبل را بررسی کنید
آخرین سیستمی که حلقه زنجیره احتراق را تکمیل می‌کند، سیستم جرقه‌زنی است. این سیستم شامل سه بخش مهم شمع، وایر و کویل‌دوبل می‌شود. اغراق آمیز نیست اگر بگوییم کیفیت احتراق و آلایندگی خودرو ارتباط مستقیمی با عملکرد این سیستم دارد. زیرا عامل اصلی احتراق که همان جرقه است، توسط این سیستم تامین می‌شود.
اگر مقدار ولتاژ تولیدی از کویل‌دوبل و وایرها دچار افت قدرت شود، احتراق تولیدی نیز با ضعف مواجه خواهد شد، نتیجه آن بالا رفتن ضریب آلایندگی است. ولتاژ تولیدشده در کویل‌دوبل از طریق وایرها به شمع ارسال می‌شود، اگر ولتاژ با کیفیت مطلوب باشد و شمع‌ها نیز به دلیل انباشته شدن کربن فراوان، دچار کاهش قدرت جرقه شوند، پدیده خام‌سوزی و احتراق‌ناقص رخ خواهد داد.
در این حالت علاوه‌بر افزایش مصرف سوخت و آلایندگی، قدرت خودرو به‌شکل چشمگیری کاهش خواهد یافت. اگر تمایل به داشتن قدرت ایده‌آل همراه با مصرف سوخت کم برای خودرویتان هستید، بهتر است به‌طور مداوم در هر ۲۵ هزار کیلومتر یا هر سال به‌ویژه در فصل سرما سیستم جرقه‌زنی خودرو را بررسی کنید، زیرا هر نوع نقص در داخل این سیستم، به‌شدت آلایندگی را افزایش خواهد داد.
۵- در تعویض سنسور عجله کنید
مهندسان برای کنترل کردن عملکرد موتور خودرو و دست یافتن به تولید احتراقی ایده‌آل، سنسورهایی را در موتور طراحی و نصب کردند که پارامترهای عملکردی موتور را اندازه‌گیری و اطلاعات لازم را برای ECU ارسال می‌کند. معمولا یکی از قطعات پراستهلاک در تمام خودروها، سنسورها هستند زیرا به‌دلیل قرار دادن سوئیچ در حال باز به‌مدت بیشتر از ۱۰ثانیه توسط راننده، موتورشویی یا نوسان جریان الکتریکی، زمینه لازم را برای خرابی سنسور فراهم می‌کند. درصورت وجود ایراد، چراغ چک برای هشدار روشن می‌شود.
اما باتوجه به افزایش قیمت قطعات، عمدتا مالکان تمایل به تعویض آن‌ها ندارند و صرفا با دیاگ زدن قصد رفع این مشکل را دارند. در بسیاری‌از موارد سنسورهای میل‌سوپاپ، فشارهوا، دمای آب، اکسیژن و دمای هوا دچار مشکل می‌شوند. اغلب این سنسورها به‌دلیل ضعف جانمایی یا کیفیت پایین با این مشکل مواجه خواهند شد.
در صورت عیب درهریک از سنسورهای مورداشاره درگام نخست مقدار آلایندگی به شدت افزایش خواهد یافت پس از آن مصرف سوخت بالا رفته و قدرت موتور با کاهش مواجه می‌شود. بنابراین برای کاهش آلودگی هوا و افزایش طول عمر موتور خودرو توصیه می‌شود درصورت خرابی این قطعات بی‌درنگ آن‌ها را تعویض کنید.
۶- فیلتر؛ عامل کاهش آلودگی
موتور خودرو برای کارکردن نیاز به سیالات متفاوتی دارد که هریک از آن‌ها پیش‌از رسیدن به قطعات و موتور خودرو، از یک فیلتر برای تصفیه و جداسازی ذرات معلق‌عبور می‌کنند. دو فیلتر هوا و سوخت تاثیر بسزایی در کاهش آلایندگی و مصرف سوخت دارند.
فیلتر هوا عمدتا از نوع کاغذی است که وظیفه زدودن گردوغبار و ذرات معلق در هوا را پیش‌از ورود به سیلندر برعهده دارد. به مرور زمان منافذ این فیلتر مسدود می‌شود و این امر منجربه کاهش میزان هوای ورودی به موتور و درنتیجه افزایش آلایندگی به‌دلیل کم شدن هوای ورودی می‌شود. این فیلتر دارای عمرمفید ۵هزارکیلومتری است و پس از آن باید تعویض شود.
فیلتر سوخت یا همان بنزین نیز وظیفه جذب ذرات و ناخالصی‌های موجود در سوخت را دارد تا به قطعات مهم سیستم سوخت‌رسانی آسیب نرسد. عمرمفید این فیلتر ۲۰هزارکیلومتر است و پس از این میزان، برای پیشگیری از افت توان خودرو باید تعویض شود.
