به گزارش «اخبار خودرو»،موضوع عرضه خودرو در بورس کالا که سال‌های گذشته در حد یک راهکار پیشنهادی بود، اکنون در مسیر رسمیت یافتن و قانونی‌شدن قرار گرفته و مکانیزم عرضه خودرو در بورس کالا نیز تا حدودی روشن شده است. 
حالا با پیگیری کمیسیون صنایع مجلس قرار است قانون عرضه خودرو در بورس کالا در قالب یک طرح تصویب شود. بر این اساس قرار است هر فرد حقیقی بتواند یک خودرو در سال خریداری کند. ضمن این‌که هر خودرویی که در سال بیش از 5هزار دستگاه تیراژ داشته باشد، می‌تواند در بورس کالا به فروش برسد؛ چه در ایران‌خودرو و سایپا تولید شود، چه در مدیران‌خودرو، کرمان‌موتور یا بهمن‌موتور. قیمت‌گذاری خودروها نیز قرار است بر اساس عرضه‌و تقاضا باشد و تنها قیمت پایه برای عرضه در بورس توسط شورای رقابت یا به احتمال قوی‌تر سازمان حمایت تعیین خواهد شد. 

شفافیت در فروش و قیمت‌گذاری خودرو با عرضه در بورس کالا

روح اله ایزدخواه، عضو کمیسیون صنایع و معادن در مجلس شورای اسلامی

طرح تحول بازار و صنعت خودرو سبک از روز اول مجلس یازدهم، در کمیسیون صنایع و معادن به اتفاق آرا رأی آورد. بر اساس این طرح قرار است با مشارکت حداکثری عوامل خودرو، مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت و دیگر متولیان در دولت، مکانیزم تنظیم و فروش خودرو را به‌صورت ساختاری اصلاح کنیم. 
بر این اساس، مکانیزم بورس کالا به‌منظور ایجاد تفاوت در عرضه‌ خودرو و منطقی‌کردن قیمت‌ها و همچنین ایجاد شفافیت در عرضه و قیمت اجرایی خواهد شد. مجلس یازدهم بر این باور است که بحث فروش خودرو باید از فضای قرعه‌کشی و صف طولانی خارج شده و در قالب بورس کالا عرضه شود. 
در بورس کالا قرار است تنظیمات متعدد روی بازار خودرو شکل گیرد؛ نحوه عرضه، تقاضا و قیمت‌گذاری در بحث خودرو لحاظ می‌شود و امیدواریم با این طرح، تعادل نسبی در بازار آزاد خودرو ایجاد شود. ممکن است در ابتدای اجرا، این طرح با چالش‌هایی مواجه شود، اما به‌مرور مکانیزم بورس کالا در این خصوص جا خواهد افتاد و شاهد تحول در فروش و قیمت‌گذاری خودرو خواهیم بود. به نظر من، صنعت خودرو مشکل کمبود ظرفیت تولید ندارد، بلکه بحران کنونی در بازار خودرو به دلیل توزیع و نحوه عرضه نامناسب خودروساز به‌وجود آمده است که با ساماندهی طرح ذکرشده امیدواریم عرضه و تقاضا در صنعت خودرو به یک تعادل برسد. 
مشکل دیگری که پیش‌بینی می‌شود با عرضه خودرو در بورس کالا برطرف شود، بحث کمبود نقدینگی برای خودروسازان و البته قطعه‌سازان است. درحال‌حاضر مهم‌ترین مشکل قطعه‌سازان بحث تامین مالی بوده، اعتراض آن‌ها این است که خودروسازان برای قطعه‌سازان جریان مالی مناسبی ایجاد نکرده‌اند و از این رو با مشکل نقدینگی روبه‌رو هستند. 
در طرح تحول بازار و صنعت خودرو سبک، فروش خودرو قرار است در بورس کالا انجام شود. این امر سبب می‌شود تا جریان نقدینگی به‌صورت مناسبی به سمت قطعه‌سازان حرکت کند. به بیان دیگر، خودروساز در اسرع وقت مطالبات قطعه‌سازان را پرداخت می‌کند تا جریان مالی قطعه‌سازان دچار توقف یا بحران نشود. 
اما درحال‌حاضر موضوع تعادل و تنظیم بازار خودرو متاسفانه به‌درستی تعریف نشده است که با تصویب و اجرای این طرح جدید، امیدواریم جلوی بسیاری از دلال‌بازی‌ها گرفته شود و کنترل عرضه و تقاضا را شاهد باشیم. بر اساس این طرح، عرضه و فروش خودرو در قالب بورس کالای ایران انجام می‌شود و تمام تولیدات خودرو در بورس کالا عرضه خواهد شد. 
بر این اساس، عرضه و تقاضا شفاف‌سازی می‌شود و اولویت در این طرح با مصرف‌کنندگان خواهد بود. بر اساس این طرح، مصرف‌کننده واقعی خودرو را تحویل می‌گیرد و از قیمت دستوری به سمت نرخ تعادلی خواهیم رفت، قیمتی به شکل پایه توسط دستگاه متولی که سازمان حمایت از مصرف‌کننده است در قالب عرضه و تقاضا آن در بورس تعیین می‌شود و مازاد آن به جیب خودروساز نخواهد رفت و به خزانه دولت برای توسعه حمل‌ونقل عمومی اختصاص می‌یابد.
 

ساز و کار کشف قیمت خودرو در بورس کالا

جواد فلاح، مدیر مطالعات اقتصادی بورس کالا 

با عرضه خودرو در بورس کالا، علاوه بر این‌که تولید خودرو افزایش پیدا می‌کند، خودروسازان نیز از زیان‌دهی مبتلابه سال‌های اخیر خود، رها 
خواهند شد.  همچنین با عرضه و فروش خودرو در بازار سرمایه و بورس کالا، شفافیت قیمتی نیز حاصل خواهد شد. بر این اساس، بحث طرح ورود خودرو به بورس کالا در کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی مطرح شده و در حال بررسی است و پس از اقدامات کارشناسی برای تصویب به صحن علنی مجلس خواهد رفت. 
اگر این طرح به قانون تبدیل شود، تمام خودروهای تولید داخل که تیراژی بیش از 5هزار دستگاه در سال داشته باشند و همچنین خودروهای وارداتی که طی یک‌سال 500 دستگاه از آن وارد کشور شود، مشمول عرضه در بورس کالا خواهند بود. ضمن این‌که همه افرادی که گواهینامه دارند، می‌توانند در سال از هر خودرو فقط یک مدل خریداری کنند و اشخاص حقوقی هم در صورتی اجازه خرید دارند که برای خودرو، خریدار حقیقی وجود نداشته باشد. 
البته در طرحی که از سوی بورس کالا به نمایندگان ارائه داده‌ایم، هر فرد می‌تواند در سال فقط یک خودرو از طریق بورس کالا خریداری کند، مگر این‌که تقاضایی برای برخی مدل‌ها وجود نداشته باشد تا خریداران قبلی بتوانند دوباره اقدام به خرید خودرو کنند. قیمت‌ها در بورس کالا به شرایط عرضه و تقاضا بستگی دارد. 
در طرح نمایندگان مجلس، مشوق‌هایی برای خودروساز در نظر گرفته شده است و این موضوع باعث افزایش تولید خودرو در کشور می‌شود. پس از درج قیمت در تابلو، خریداران می‌توانند برای خرید آن رقابت کنند که به‌طور قطع، این قیمت با نرخ پایه اختلاف دارد. 
ضمن این‌که ۲۰ درصد منابعی که با اجرای این طرح ایجاد می‌شود، در اختیار دولت قرار می‌گیرد و مابه‌التفاوت این قیمت پایه و معاملات، به ارتقای صنعت خودرو و حمل‌ونقل اختصاص می‌یابد. زمانی‌که عرضه خودرو در بورس اجرایی شود، منابعی همچون ارائه وام قرض‌الحسنه به خودروساز اختصاص می‌یابد که این امر باعث کاهش هزینه خودرو می‌شود. 
درحال‌حاضر تقاضای خودرو در کشور به دو صورت است؛ تقاضای مصرفی و تقاضای سرمایه‌گذاری. در این شرایط، با ۲ نوع نرخ مواجه هستیم و این موضوع باعث سفته‌بازی در بازار می‌شود. 
اما عرضه خودرو در بورس باعث شفاف‌سازی قیمت می‌شود و عددی که در تابلو است، قابل اتکاست. بر اساس گزارش صورت‌های مالی، خودروسازها ۸۰هزار میلیارد تومان زیان انباشته تولید دارند که این زیان انباشته را سهامداران پرداخت می‌کنند، درصورتی‌که اگر خودرو در بورس عرضه شود، تولید افزایش می‌یابد و خودروساز از زیان‌دهی خارج می‌شود.