به گزارش «اخبار خودرو»،روند افزایشی نقدینگیها و سرگردانی سرمایهگذاران خرد در بازارهای غیرمولد سبب التهاب در بازار و تورم شده است. برخی صاحبنظران اقتصادی در این خصوص معتقدند؛ بیانضباطیهای مالی و افزایش بیمحابای نقدینگیها توسط دولت، زمینهساز این مشکلات شده است. بهرغم افزایش 22 درصدی نقدینگی و ثبت نرخ 38 درصدی برای تورم دوماهه ابتدای سال جاری، روند نقدینگی کشور بهنحوی است که روزی یکهزار میلیارد تومان به حجم آن اضافه شده و این موضوع باعث رکود در بازار میشود. مهدی پورقاضی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در این خصوص معتقد است: «متاسفانه برنامههای هدفمند برای جذب این میزان پول سرگردان اعمال نشده که این موضوع به جذب این سرمایهها در بازارهای خودرو و ارز انجامیده و اقتصاد کشور را با مشکلاتی مواجه کرده است.» پورقاضی علت افزایش نقدینگیها را موارد مختلفی همچون سودهای کم بانکی، توجه نکردن به بخشهای خصوصی و همچنین بخشهای کوچک و متوسط تولید بیان میکنند. وی افزایش نقدینگی را از مشکلات اقتصاد ایران میداند و میگوید: «نقدینگی یکی از خطرناکترین مسائل اقتصاد ایران است که میتواند تهدیدی برای صنایع بزرگ و تولیدکنندگان دولتی باشد. پس هر روز دیرتر پرداختن به حل مشکل نقدینگی، آفات زیادی برای اقتصاد در بر خواهد داشت.» از سوی دیگر، فعالان صنایع مادر این نگرانی را دارند که وجود نقدینگی مازاد به صنایع پایه نیز زیان وارد کند. علی جدی، نایبرئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس در این خصوص معتقد است: «نباید بگذاریم صنعت فولاد همانند صنعت خودرو دچار انبوه زیانهای انباشته شود. در همین راستا، کمیسیون صنایع و معادن مجلس به دنبال آن است که بازار فولاد را شفاف کرده و واسطهها را از این بازار حذف کند.» وی افزود: «مدیران بخش فولاد کشور و فعالان این حوزه در جلسات برگزارشده، برای عرضه کل زنجیره فولاد در بورس کالا اتفاق نظر داشتهاند تا با کشف واقعی قیمتها بتوان واسطهها را حذف کرده و محصولات فولادی را از کالای سرمایهای به محصولی برای بخش تولید بدل کنند. در واقع تولید در زنجیره فولاد با ارتباط مستقیم میان تولیدکننده و عرضه کننده رونق میگیرد و تنها سازوکار قابل اتکا برای برقراری این ارتباط بورس کالا است.»
دلیلی برای رشد قیمت خودرو وجود ندارد-مهدی پورقاضی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران
به نظر شما دلیل نوسانات نرخ محصولات خودروسازان ناشی از چه اقداماتی از سوی تصمیمگیران در این صنعت است؟
از آنجا که خودروسازان مدعی هستند تولید آنها ارزبری دارد، همواره با افزایش نرخ ارز خواستار گرانی خودرو هستند. اما باید به این نکته نیز توجه کرد که درحالحاضر نرخ ارز نسبت به ماههای گذشته کاهش یافته و از سوی دیگر میزان تقاضا نیز تعدیل شده است. بنابراین دلیلی برای رشد بهای خودرو وجود ندارد. اما افزایش روزانه حجم نقدینگیها سبب ایجاد تورم در اقتصاد جامعه شده است. این تورم ممکن است گاه با تاخیر صورت گیرد، اما قطعی است و بهطور نامناسب اتفاق میافتد. افزایش نقدینگیها و ایجاد تورم طی چند ساله اخیر همچنان ادامه داشته است. اما تغییرات یکباره نرخ ارز و به تبع آن؛ افزایش نرخ کالاهای سرمایهای همچون خودرو طی شش ماه گذشته، باعث شده است کنترل تورم از دست دولت خارج شود.
دلیل افزایش قیمت محصولات خودروسازان در بازار طی سال گذشته به نظر شما چیست؟
درحالحاضر یکی از مواردی که باعث افزایش قیمتها شده، این است که دولت خسارت ناشی از عملکرد شرکتهای دولتی و نیمهدولتی را از محل منابع بانک مرکزی پرداخت میکند که نتیجه آن تورمی است که شاهدش هستیم؛ اکثر کالاهای وارداتی و مواد اولیه تولید تا بیش از 50 درصد نسبت به شش ماه گذشته افزایش قیمت داشتهاند.
در هفتههای گذشته نرخ برخی محصولات خودروسازان در بازار نزولی شده بود. اما با اعلام شورای رقابت مبنی بر افزایش حدود 8.5 درصدی قیمت رسمی خودرو این روند متوقف شد. به نظر شما آیا این روند در بازار خودرو از سر گرفته خواهد شد؟
تا زمانی که نرخ تورم در کشور بالاست، نمیتوان به این کاهشها مقطعی امید بست. کاهش اخیر قیمتها هم ناشی از امیدواری به تغییر در شرایط بینالمللی کشور و شوکی بود که به بازار وارد کرده است. اما دولت و بانک مرکزی باید برای کنترل نرخ تورم و به وجود نیامدن نقدینگیهای سرگردان تدبیری بیندیشند. رشد نقدینگی ظرف چند سال اخیر، بیش از سه برابر بوده و از حدود ۱۰۵هزار میلیون تومان به ۱۰۵۱هزار میلیارد تومان رسیده است که این افزایش سهبرابری نقدینگی موجب تورم در بازارهای سرمایهای بهمنظور جذب آن شده و روی صنعت خودرو، زندگی و سفره مردم تاثیرگذار بوده است.
قیمتهای تکلیفی و انحصار؛ متضمن حفظ رانت در صنعت و بازار خودرو-علی جدی، نایبرئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس
به نظر شما نقش بورس کالا برای حذف واسطهگری در صنایع مادر و تولیدی چیست؟
بورس کالا تنها مکانیزمی است که کوچکترین معامله در آن با شفافیت کامل انجام میشود و همین شفافیت نیاز امروز بازارهای کالایی برای سنجش دقیق شرایط و اتخاذ تصمیمگیریهای درست است. فولاد یکی از مواد اولیه در صنعت خودرو است که تاثیرات قابل توجهی در قیمت تمامشده محصولات پاییندستی خود ازجمله خودرو دارد. مسئولان امر ماههاست از تولیدکنندگان بالادستی میخواهند که قطرهچکانی عرضه نکنند و از صنایع پاییندستی نیز میخواهند که مواد اولیه خریداریشده را در تولید به کار گیرند و واسطهگری نکنند. اما این تلاشها به دلیل عرضه بخش بزرگی از تولیدات در خارج از بورس جواب نمیدهد. چراکه آمار این بخش شفاف نیست. تا زمانی که قیمتها تکلیفی باشند و انحصار وجود داشته باشد، بحث رانت مطرح میشود.
برای ایجاد شفافیت در بازار مواد اولیه تولید چه راهکارهایی وجود دارد؟
قیمتگذاری باید متناسب با عرضه و تقاضا باشد، نه دستوری و تکلیفی. از طرف دیگر، دولت نیز باید نظارت کافی داشته باشد تا هیچ بنگاهی گرانفروشی نکند. وقتی قرار باشد همه فعالان زنجیره در بورس کالا دور هم جمع شوند و عرضه خارج از بورس نباشد، آن زمان شفافیت بر کل تولید حاکم میشود و هیچ شرکتی نمیتواند براساس منافع شخصی خود عرضه کم یا واسطهگری انجام دهد.
برخی تولیدکنندگان مواد اولیه به عرضه سبدی محصولات فولاد در بورس کالا به دلیل نیاز به حجم بیشتری از نقدینگی اعتراض دارند. آیا به نظر شما نارضایتی این تولیدکنندگان قابل بررسی است؟
اگر با مخالفت برخی افراد با عرضه محصولات در بورس مواجه میشویم، دلیل آن حذف منافع برخی افراد در بازار است. چراکه شفافیت بورس زنگ خطری برای ادامه فعالیت این افراد در امر واسطهگری فولاد است. با توجه به استراتژیکبودن صنعت فولاد، باید میزان دقیق تولید، مصرف داخلی و صادرات شفاف شود که این شفافیت با تمرکز عرضه در بورس کالا و البته کشف قیمت منطقی و به دور از نرخگذاری دستوری به دست میآید.
با تحقق این رویه، هر شرکتی که خارج از این چرخه عمل کند، مشخص شود که بهجای تولید به امر واسطهگری مشغول بوده است و طبق قانون با آن برخورد خواهد شد.
به نظر شما این روند عرضه مواد اولیه تولید، بر قیمت محصولات خودروسازان تاثیرات منفی نخواهد داشت؟
بازار خودرو در ماههای گذشته با رکود سنگینی مواجه بوده، بهگونهای که قیمت برخی خودروها در هفتههای گذشته کاهش چندمیلیونی یافته است. بهرغم تصویب افزایش قیمت خودروها که احتمالا موجب خواهد شد حداقل 10میلیون بر قیمت محصولات داخلی اضافه شود، به دلیل کاهش قدرت خرید مردم نمیتوان چندان امیدوار بود که بازار خودرو در ماههای پیش رو رونق بگیرد.
عرضه فولاد در بستر بورس کالا نیز تاثیری بر روند تولید محصولات خودروسازان نخواهد داشت. عامل دیگری که در آیندهای نزدیک بر بازار خودرو تأثیرگذار است، نتایج مذاکرات هستهای است که میتواند به رفع تحریمهای صنعت خودرو کشور کمک کند.