به گزارش «اخبار خودرو»،خودروها و ماشین‌آلات کشاورزی جزو معدود صنایع داخلی است که توانسته سهم بازار بالایی را به خود اختصاص دهد و عرصه را برای حضور تولیدکنندگان خارجی تنگ کند. عدم رقابت در این بازار موجب شده است در این بازار نوعی انحصارگرایی به وجود بیاید. گرچه اعلام سهم 98درصدی تولیدکنندگان داخلی از بازار کشور خوشایند به نظر می‌رسد، اما نبود رقابت و سهم 95 درصدی تنها یکی از تولیدکنندگان از بازار داخلی باعث شده است در زمینه کیفیت، رقابتی وجود نداشته و درخصوص قیمت‌گذاری نیز تنها یک تولیدکننده تصمیم‌گیرنده باشد.
تمام مشکلات این صنعت در شرایطی مطرح می‌شود که به گفته دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان ماشین‌آلات کشاورزی، تولیدکنندگان داخلی توانسته‌اند طی سال‌های اخیر، محصولات خود را به برخی کشورهای منطقه مانند افغانستان، عراق و جمهوری آذربایجان صادر کنند.
این موضوع نیز از زوایای مختلف می‌تواند بحث‌برانگیز باشد. چراکه به‌طور قطع صادرات این ماشین‌آلات و خودرو نیز تنها از طریق یک تولیدکننده انجام می‌شود و سایر تولیدکنندگان این صنعت فضایی را در اختیار نداشته‌اند تا سهمی از بازارهای همسایه و منطقه‌ای به دست بیاورند.
صادرات ماشین‌آلات کشاورزی به کشورهای همسایه
دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان ماشین‌آلات کشاورزی به‌تازگی درخصوص صادرات خودروها و ماشین‌آلات کشاورزی داخلی اعلام کرده است: «صادرات در این بخش انجام می‌شود، اما تنها تعدادی از شرکت‌ها به منظور تأمین ارز مورد نیاز صادرات می‌کنند و این صادرات به کشورهای اطراف انجام می‌شود.»
علی عباس‌زاده درخصوص کشورهای هدف صادراتی این خودروها گفته است: «مشتریان ما کشورهایی مثل افغانستان، عراق و جمهوری‌آذربایجان و... هستند و اگر در حوزه اوراسیا کاری برای ماشین‌آلات انجام شود، قطعا این موضوع می‌تواند خیلی اثربخش باشد.» وی همچنین با اشاره به صادرات رو به افزایش این محصولات بیان کرده است: «در یک سال اخیر مسائل و مشکلاتی همچون کرونا و برگرداندن پول در این زمینه وجود داشته است.»
در صورت رشد تولیدکنندگان داخلی در فضایی رقابتی، بازارهای هدف به تسخیر تولیدکنندگان ایرانی در خواهند آمد، نه آن‌که تنها یک تولیدکننده به‌واسطه حضور در بازار غیررقابتی کشور رشد کرده و در شرایط دشوار تحریم‌ها، به صادرات محدودی نیز دست پیدا کند.
انحصارگرایی در تولید خودروهای کشاورزی
پیش از این نیز رئیس مرکز مکانیزاسیون کشاورزی با اشاره به انحصارگرایی در تولید خودروهای کشاورزی در کشور اعلام کرده بود: «به دلیل تامین ۹۵ درصدی ماشین‌آلات بخش کشاورزی از محل تولید داخل، نوسان نرخ توسط کارخانجات و تولیدکنندگان داخلی نگران‌کننده است و باید کنترل شود.»
کامبیز عباسی همچنین درخصوص تاثیرگذاری تولید 95 درصدی یک تولیدکننده بر قیمت‌ها عنوان کرده بود: «نگرانی ما از نوسان نرخ ماشین‌های کشاورزی تولید داخل از محل کارخانجات عمده و اثرگذار در این حوزه مثل کارخانه تراکتورسازی ایران است که به دلیل سهم بالایی که در بازار ماشین‌های کشاورزی دارد، قیمت‌گذاری این ماشین‌آلات را تحت تاثیر قرار می‌دهد.»
توزیع نامتوازن و ایجادمشکل برای تولیدکنندگان داخلی
علی عباس‌زاده همچنین وضعیت تولید ماشین‌آلات در کشور را «بسیار خوب» ارزیابی کرده و گفته است؛ بسیاری از ماشین‌آلات مورد نیاز کشور در داخل تولید می‌شود. این در حالی است که توزیع نامتوازن سهم تولیدکنندگان این سگمنت از بازار داخلی، مشکلات بسیاری را به همراه داشته است که مشکلات قیمت‌گذاری و انحصارگرایی و نبود فضای رقابتی برخی از آن‌ها محسوب می‌شود. در همین راستا، دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان ماشین‌آلات کشاورزی مشکل اساسی این صنعت را تامین مواد اولیه و قیمت عنوان کرده است که باعث شده تولیدکنندگان داخلی نتوانند با ظرفیت کامل کار کنند و بخشی از تأمین مواد اولیه با افزایش قیمت مواجه شود. کامبیز عباسی نیز در همین زمینه عنوان کرده است: «تحریم‌ها علیه ایران و مشکلاتی در جابه‌جایی و نقل‌وانتقال ارز موجب افزایش نرخ قطعات، اجزا و برخی ماشین‌آلات کشاورزی وارداتی شده است و تامین قطعات به‌سختی انجام می‌شود.»
صادرات تنها به‌صورت فروش نقدی است
به گفته عباس‌زاده، در این صورت تولیدکنندگان توان بازاریابی مستقیم و انتخاب مشتری را از دست می‌دهند. وی در ادامه اظهار کرده است: «یکی از مشکلات اساسی صنعت خودروهای زراعی این است که شرکت‌ها باید به‌صورت نقدی فروش داشته باشند و صادرات به‌صورت گشایش اعتبار اسنادی نیست. همچنین به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانیم دقیقا تخمین بزنیم معادل چند درصد از تولید، صادرات داشته‌ایم ولی در آمار گمرک این درصد موجود است.»
دولت راه را برای سایرتولیدکنندگان باز کند
تامین بیش از 95 درصدی نیاز داخلی به خودرو و ماشین‌آلات کشاورزی باعث می‌شود تا وابستگی به خارج از کشور نداشته باشیم. اما این مساله نباید به وابستگی مطلق به یک شرکت تبدیل شود. دولت باید از سایر تولیدکنندگان این حوزه نیز حمایت کند. درحال‌حاضر کشاورزان بسیاری نیازمند ماشین‌آلات کشاورزی و البته تراکتور هستند. هرچه تجهیزات کشاورزان مدرن‌تر و تکمیل‌تر باشد، تولید و کیفیت محصولات نیز افزایش پیدا خواهد کرد. بنابراین دولت باید ضمن حمایت از تمام تولیدکنندگان این حوزه، زمینه را برای خرید اعتباری کشاورزان فراهم کند. سوبسید و یارانه برای مکانیزاسیون کشاورزی و کاهش کشاورزی سنتی یک ضرورت انکارناپذیر است. این روند نیز تنها با حمایت دولت از شرکت‌های تولیدکننده خودروهای زراعی ممکن است.
۲۳:۴۳ - ۱۴۰۰/۰۳/۰۵
