به گزارش «اخبار خودرو»،مقام معظم رهبری روز گذشته در دیدار با تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی بیان کردند: «ما در برخی محصولات داخلی متاسفانه شاهد هستیم که به کیفیت توجه نمی‌شود؛ این خیلی بد است. این همه‌ حمایت در این سال‌ها از صنعت خودرو در کشور شده، اما کیفیت خودرو خوب نیست. مردم ناراضی‌اند، درست هم می‌گویند. حق با مردم است؛ یعنی اعتراض مردم به‌جاست. ‌این صنعت نتوانسته رضایت مشتری را جلب کند. باید شما بتوانید رضایت مشتری را جلب کنید. لذا مساله‌ کیفیت در درجه‌ اول است. حالا اگر از این فضای حمایتی، هم برای ارتقای کیفیت استفاده نشود و هم سوءاستفاده شود برای بالا بردن قیمت، این هم یک مشکل دیگر است؛ قیمت را بالا ببرند، کیفیت بالا نرود و ارتقا پیدا نکند، اما این حمایت دولتی و تبلیغاتی و بانکی و غیره و جلوگیری از مثلا رقابت‌های خارجی موجب بشود که قیمت بالا برود؛ این خیلی چیز بدی است.»
***
در همین راستا عقیده بسیاری از کارشناسان این حوزه، ارتقای سطح کیفیت تولیدات صنعت خودرو ایران جز با افزایش نظارت‌های سختگیرانه و بازتعریف نظام ارزیابی میسر نخواهد شد. در این زمینه، از مراجعی همچون سازمان استاندارد انتظارات بیشتری وجود دارد. این در حالی است که هنوز زیرساخت‌های انجام تست‌های تصادف با استانداردهای جهانی در ایران وجود ندارد و این آزمون‌ها صرفا به‌صورت مجازی، نرم‌افزاری و شبیه‌سازی‌شده در رایانه و براساس داده‌هایی همچون مشخصات کلی و ابعاد خودرو و متریال و ضخامت ورق‌های بدنه آن و... صورت می‌گیرد. علاوه‌بر این، برای ارتقای کیفیت، باید کل زنجیره تولید را حلقه به حلقه مورد بررسی قرار داد و عواملی را که باعث افت کیفی تولید می‌شود، برطرف کرد. در همین زمینه، سیدمرتضی افقه، عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران با اشاره به این‌که موضوع کیفیت خودروهای ساخت داخل تنها به یک مجموعه مرتبط نمی‌شود، به روزنامه «دنیای خودرو» گفت: «کیفیت یک فرآیند است که از جایی شروع می‌شود و در نقطه‌ای پایان می‌یابد. بر این اساس، از زمانی که مواد اولیه توسط قطعه‌ساز و خودروساز تهیه می‌شود، فرایند ارزیابی کیفیت نیز آغاز می‌شود. در این رابطه، باید توجه کرد؛ مواد اولیه‌ای که برای ساخت قطعات خودرو استفاده می‌شود، باید از کیفیت قابل قبولی برخوردار باشد.» این کارشناس صنعت و اقتصاد افزود: «متاسفانه در زمینه کیفیت قطعات تولیدی و مصرفی در خطوط تولید خودروسازان شاهد هستیم که از بی‌کیفیت‌ترین و ارزان‌ترین قطعات چه از سوی خودروسازان و چه از سوی قطعه‌سازان نیز استفاده می‌شود. بنابراین یک بعد قضیه تهیه مواد اولیه نامرغوب است که منجر به بی‌کیفیتی می‌شود. به‌عنوان‌مثال وقتی ایربگ خودروهادر زمان تصادفات عمل نکنند، شرکت تولیدکننده این قطعه پاسخگو باشد.»

باتوجه به این‌که بسیاری از مواد اولیه تولید قطعات خودرو از خارج کشور تامین می‌شود. آیا این احتمال وجود دارد که طرف خارجی درخصوص کیفیت مواد اولیه کم‌کاری و قصور داشته است؟
مشکل استفاده از مواد اولیه نامرغوب تنها در صنعت خودرو نیست، بلکه در اکثر صنایع کشور که مواد اولیه و قطعات آن از چین وارد می‌شود با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستیم. در صنعت خودرو نیز استفاده بیش از حد از مواد اولیه چینی که بی‌کیفیت هستند، باعث بروز چنین مشکلی شده است. البته باید در نظر داشت سطح کیفیت و قیمت مواد اولیه و قطعاتی که از چین وارد می‌شود، نه با فروشنده چینی بلکه با طرف ایرانی است. برای همین است که در خودروهایی که با برند چینی وارد کشور و مونتاژ می‌شوند، کیفیت بهتری را نسبت‌به محصولات ایرانی دارای مواد اولیه و قطعات چینی شاهد هستیم.
به نظر شما توسعه میزهای داخلی‌سازی و بومی‌سازی قطعات تا چه میزان موفق بوده است؟
آن‌چه بیش‌از داخلی‌سازی مواد اولیه و قطعات اهمیت دارد، آموزش نیروی متخصص برای تولید قطعات باکیفیت و نیز تربیت نیروهای دلسوز و دارای وسواس بالا برای به‌کارگیری در خطوط مونتاژ خودروهای داخلی است. متاسفانه در این زمینه خودروسازان به‌ هیچ‌عنوان درست عمل نکرده و نتوانسته‌اند نیروی انسانی مازاد و غیرمتخصصی را که به آن‌ها تحمیل شده است، با برگزاری دوره‌های آموزشی و توجیهی و نیز استقرار نظامات بهره‌وری نیروی انسانی مدیریت کنند. در تصادف زنجیره‌ای اخیر شاهد بودیم که خودروهای مونتاژی یا تولید مشترک نیز با صدمات بسیار زیادی روبه‌رو شدند. بنابراین کیفیت ساخت این نوع خودروها نیز با این‌که به‌صورت سی‌کی‌دی وارد شده و در داخل مونتاژ می‌شوند، بالا نبوده است، اگر در شرکت‌ها نیروی متخصص داشته باشیم، به هیچ عنوان چنین مشکلی برای خودروسازان به وجود نمی‌آید.

آیا آزادسازی واردات خودرو می‌تواند خودروسازان داخلی را مجبور به تولید محصولات باکیفیت و رقابتی کند؟
قطعا انحصاری‌بودن این صنعت مشکلی است که به تولید قطعات بی‌کیفیت منجر می‌شود. با توجه به انحصاری که برای خودروسازان وجود داشته است، آن‌ها خود را ملزم به افزایش کیفیت محصولاتش به منظور جلب رضایت مشتریان و افزایش سهم بازار خود نمی‌کنند. درحال‌حاضر نیز یک بازار انحصاری در اختیار آن‌ها قرار دارد. بنابراین تا وقتی صنعت خودرو در انحصار خودروسازان داخلی باشد، آن‌ها به هیچ عنوان از عزم لازم برای تولید خودروهای باکیفیت برخوردار نخواهند بود تا جان مردم و دارندگان خودرو را حفظ کنند.

بسیاری از کارشناسان معتقدند؛ اگر حمایت‌های دولتی نبود، صنعت خودرو نمی‌توانست بحران‌های مالی و تحریم‌های بین‌المللی را پشت سر بگذارد. به نظر شما تغییر مدیران خودروسازان بزرگ منتهی به تغییر سیاست‌های اجرایی در این بنگاه‌های تولیدی خواهد شد؟
متاسفانه به دلیل دخالت‌های پی‌درپی دولت در صنعت خودرو، گاه مدیرانی بر سر کار آمده‌اند که هیچ‌گونه تخصص و تجربه‌ای در این صنعت نداشته‌اند. بدین ترتیب، شرکت‌های خودروساز به حیاط خلوت دولت‌های مختلف تبدیل شدند و هر بار با عوض‌شدن دولت، مدیران خودروسازی‌ها نیز تغییر کرده است. این است که شاهد ثبات مدیریتی را در شرکت‌های خودروسازی نبوده‌ایم.
اگر دولت خودروسازان را به حال خود رها کند، این صنعت روزهای بهتری را تجربه می‌کند. زیرا باتوجه به هزینه‌های گزافی که برخی مدیران به گردن شرکت‌های خودروسازی گذاشته‌اند، امروز دولت نمی‌تواند ترمز ناکارآمدی در این صنعت را بکشد. دولت‌های مختلف با فشار به خودروسازان خواستار احداث سایت‌های مختلف در کشورهایی مانند ونزوئلا، سنگال و... شدند که با چنین اقدامی سرمایه خودروسازان به هدر رفت. ازسوی‌دیگر، برخی نمایندگان مجلس نیز برای حوزه انتخابی خود درخواست احداث سایت استانی کردند و درحالی‌که زیرساخت‌های این کار فراهم نبود، آن را به اجرا درآوردند.

سایت‌های خارجی خودروسازان حتی سایت‌های مستقر در کشورهای همسایه، هیچ‌کدام به اهداف مورد نظر خود دست نیافتند. به نظر شما آیا به دست آوردن بازار جدید در منطقه برای صنعت خودرو نیازمند تاسیس چنین سایت‌هایی نبوده است؟
خیر؛ این اقدامات باعث ایجاد هزینه‌های سربار برای خودروسازان شد. یعنی به‌جای این‌که خودروسازان منابع خود را صرف تحقیق‌وتوسعه به منظور افزایش کیفیت خودروهای تولیدی کنند، صرف مسائل دیگری کردند. بنابراین تا وقتی نگاه سیاسی بر صنعت خودرو حاکم باشد، مشکلات از بین نخواهند رفت.

با توجه به رهنمودهای روز گذشته مقام‌معظم‌رهبری در جمع صنعتگران و تمایل دولت سیزدهم به رفع موانع تولید، چه پیشنهادی برای مدیران و تصمیم‌گیران در صنعت
خودرو دارید؟
همان‌طور که رهبر معظم انقلاب عنوان کردند، مدیری که بر مسند یک شرکت تولیدی می‌نشیند، باید فردی قوی، مستقل، کاربلد، مسئولیت‌پذیر باشد و درعین‌حال زیربار حرف سفارشی در موارد مختلف نرود. زیرا وضعی که امروز صنعت خودرو با آن روبه‌رو است، تا حدودی ثمره عملکرد نامطلوب در گذشته است. علاوه بر قوه‌مجریه ، بقیه دستگاه‌ها نیز در کنار دولت به وظایف خود در رابطه با عمــــلکرد مدیران شرکت‌های خودروساز عمل نکرده‌اند که وضعیت امــــروز به این‌جا کشیده و صدای همه از بی‌کیفیت بودن خودروهای داخلی بلند شده است.