به گزارش «اخبار خودرو»،عرصه تجاری‌سازی ایران برخلاف آنکه سابقه‌ای بیش از 50 سال را به خود اختصاص داده اما آن طور که انتظار می‌رود نتوانسته است در این سال‌ها به نتیجه مطلوب دست یابد. با آنکه تولیدکنندگان ایرانی نسبت به بسیاری از کشورهای همسایه سابقه بیشتری در زمینه تولید خودروهای تجاری و همکاری به اروپایی‌ها دارند، اما در مقایسه با آن‌ها موفقیت چندانی را به دست نیاورده‌اند. گرچه بازار ایران در کنار مسیرهای ترانزیتی شرایط مناسبی را برای تولید و صادرات خودروهای تجاری حداقل به کشورهای همسایه فراهم می‌کرد اما عدم مدیریت و برنامه‌ریزی درست طی این سال‌ها باعث شده این صنعت نتواند به دستاوردهای مورد انتظار برسد. این درحالی است که یکی از فعالان صنعت تجاری‌سازی کشور با تایید پیشرفت در صنعت تجاری ایران اما شتاب این پیشرفت را کم ارزیابی کرده و معتقد است همین موضوع باعث عقب‌ماندگی ایران از سایر کشورها می‌شود.
پیشگامی که پیشتاز نماند
طی نیم‌قرن اخیر و زمانی که هنوز در خاورمیانه و سایر کشورهای نزدیک به ایران، زمینه تولید خودروهای تجاری فراهم نبود، ایران مسیری را به منظور تبدیل شدن به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان خودروهای تجاری در منطقه انتخاب کرده بود. با این حال در این مسیر نتوانست چندان موفق عمل کند. یکی از فعالان سابق صنعت خودروهای تجاری کشور در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌خودرو» در خصوصی چرایی این وضعیت اظهار کرد: «دلیل آنکه تجاری‌سازی ایران به‌رغم جلوتر بودن از سایر کشورهای همسایه نتوانست به نتیجه دلخواه دست یابد در عواملی همچون محدودیت‌ها، تحریم‌های خارجی و خودتحریمی‌ها خلاصه می‌شود.» وی با ارزیابی شرایط فعلی صنعت تجاری‌سازی کشور و مقایسه آن با همسایگان اظهار کرد: «سرعت ما در پیشرفت صنایع مختلف ازجمله تجاری‌سازی بسیار کم است و همین موضوع باعث شده نه‌تنها از کشورهای پیشرفته بلکه از تازه‌واردها به این صنعت هم عقب بمانیم.»
نگاهی گذرا به صنعت خودرو در ترکیه
کشورهایی همچون ترکیه توانسته‌اند در سال‌های غفلت صنعت خودرو ایران، جایگاه مناسبی را در صنایع جهانی به دست بیاورند. به‌عنوان‌مثال می‌توان به این موضوع اشاره کرد که ترکیه در سال‌های اخیر همکاری بسیاری با برندهای معتبر ازجمله فورد و دایملر آغاز کرده است و توانسته به بزرگ‌ترین تولیدکننده وسایل نقلیه تجاری سبک در اروپا تبدیل شود و از نظر میزان تولید خودرو در رتبه چهاردهم جهان قرار بگیرد. این کشور در جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی در صنعت خودرو خود موفق بوده که عامل اصلی آن را می‌توان در همکاری دولت با تولیدکنندگان و عدم وضع قوانین دست‌وپاگیر و تعیین تعرفه متناسب با صنعت دانست. این سرمایه‌گذاری‌ها به طور قابل‌توجهی قابلیت‌های تولیدی خود را گسترش داده‌اند، رفته‌رفته کیفیت را برای صنعت این کشور به همراه داشتند و نظر بسیاری از تولیدکنندگان مطرح جهانی را به خود جلب کردند. این کشور همچنین در زمینه خودروهای تجاری نیز گام‌های مهمی برداشته و در سال 2018 به دومین تولیدکننده وسایل نقلیه تجاری اروپا تبدیل شد.
شتاب پیشرفت مهم‌تر از پیشرفت است
یکی دیگر از فعالان صنعت خودروهای تجاری نیز با بررسی وضعیت خودروهای تجاری کشور عنوان کرد: «باید بگوییم روند تجاری‌سازی کشور در این سال‌ها به طور کلی مثبت بوده است و اگر هیچ پیشرفتی در این عرصه وجود نداشت قطعا با رکود در این صنعت همراه می‌شدیم.» آیدین اکبرزاده در ادامه بیان کرد: «همین که شاهد تنوع محصول در این صنعت هستیم، از نظر تئوری به‌نوعی پیشرفت دست یافته‌ایم و از یک نقطه به نقطه بالاتری رسیده‌ایم.» وی با مقایسه تجاری‌سازی ایران با سایر کشورها ادامه داد: «درحال‌حاضر عرصه جلورفتن و پیشرفت به تنهایی مطرح نیست بلکه برای دنیا شتاب جلورفتن مهم است.» وی تصریح کرد: «ما پیشرفت می‌کنیم اما با سرعت بسیار پایین و این سرعت ما را درنهایت از کشورهایی که خودروسازی نابالغ‌تری نسبت به ایران دارند، عقب می‌اندازد.»
محدودیت‌های صنعتی، پیشرفت تجاری‌سازی ایران را کند کرده است
وی گفت: «این کشورها به مراتب از ما جلوتر افتاده‌اند به دلیل آنکه امکانات همکاری آن‌ها با صنایع و بازارهای جهانی بدون محدودیت‌های غیرصنعتی فراهم است.» اکبرزاده توضیح داد: «محدودیت‌ها باید فقط مربوط به موضوعات غیر از صنعت و اقتصاد باشند. وقتی محدودیت‌ها مربوط به صنعت و اقتصاد است، باعث عقب ماندن از دنیا می‌شود.» وی در پایان تصریح کرد: «به طور کلی باید گفت پیشرفت کُند از رکود بهتر است. تمام انگیزه تجاری‌سازان کشور این است که جلوی رکود را بگیرند و از توقف فرار کنند. برای رسیدن به سرعت بالاتر در پیشرفت باید زمینه لازم فراهم شود.»
