به گزارش «اخبار خودرو»،صـنـعـت خـودرو در یــک‌سـال گــذشته با چـــالش‌هایی مـواجه شده و دستخوش اتفاقاتی بوده است؛ اتفاقاتی که قرار بود برای صنعت خودرو مثبت باشند، اما در ادامه تبدیل به چالش‌های جدی شده‌اند. پیش‌نویس آیین‌نامه جدید قیمت‌گذاری خودرو و تاکید آن بر تعیین بهای نهایی توسط وزارت صمت نشان می‌دهد بحث نرخ‌گذاری دستوری همچنان ادامه دارد و دولت حاضر به پذیرش اصول بازار نیست و به‌جای آن سعی کرده است با لحاظ کردن برخی مولفه‌ها در فرمول قیمت شورای رقابت و افزودن بحث مظنه خودروهای هم‌رده، تا اندازه‌ای فشار قیمت‌گذاری دستوری را کاهش دهد. این مساله در کنار طرح‌هایی که به‌ظاهر قرار است در تولید و عرضه و فروش خودرو تحول ایجاد کنند، همگی باعث چالش‌های بزرگ‌تری شده‌اند. وزارت صمت که با شعار افزایش تولید و کاهش قیمت تمام‌شده کار خود را آغاز کرد، در طول بیش‌از یک از سال از آغازبه‌کار خود در دولت جدید، طرح‌های بسیاری اجرا کرده یا قرار است اجرا کند. با این‌حال همچنان میزان عرضه خودرو به‌رغم اعلام افزایش تولید، تغییری نکرده و نحوه فروش نیز صرفا از قرعه‌کشی توسط وزارت صمت به حالت قرعه‌کشی توسط خودروساز بازگشته است! بدین‌ترتیب، خودروهای پرتقاضا مانند محصولات ایران‌خودرو همچنان به‌صورت محدود و با قرعه‌کشی عرضه می‌شوند. در این میان، وزارت صمت کوشید با برگزاری نمایشگاه تحول صنعت خودرو، برای نخستین‌بار به‌جای نمایش قطعات داخلی‌سازی‌شده که برای مخاطب عام جذابیتی ندارد، پلتفرم محصولات جدید را به نمایش بگذارد تا به متقاضیان خودرو بگوید اوضاع بازار با عرضه انواع خودرو تغییر خواهد کرد. مدیران وزارت صمت همچنین در این نمایشگاه از انتخاب یک پلتفرم مشترک با روس‌ها خبر دادند. در بخش پایانی گفت‌وگو با مازیار بیگلو، دبیر انجمن صنفی قطعه‌سازان کشور به بررسی این موارد پرداختیم. به گفته بیگلو؛ روس‌ها از وجود چنین پلت‌فرمی ابراز بی‌اطلاعی کرده‌اند.
کشف قیمت و عرضه خودرو به‌صورت بورسی با استقبال فعالان صنعت خودرو مواجه شده و اقدام موثری ارزیابی می‌شود. چرا تعداد خودروهای بورسی افزایش نمی‌یابد و به خودروسازان اجازه داده نمی‌شود تا به سمت فروش در بورس تغییر مسیر دهند؟
بحث فروش خودرو در بورس که دولت سعی دارد آن را به نام خود تمام کند، سه سال پیش در کمیسیون صنایع مطرح و جلسات مکرر و بحث‌های کارشناسی بی‌شماری نیز در این خصوص انجام شد. در همان زمان نگرانی‌هایی داشتیم که مربوط به بحث زیرساخت‌های لازم برای این کار می‌شد. برخی صنایع مانند فولاد و مس را می‌توان به بورس برد، زیرا روزانه حداکثر ۲۰۰ نفر برای خرید این کالاها اقدام می‌کنند. اما زمانی که در مورد خودرو صحبت می‌شود، نیاز به سامانه‌ای داریم که برای ثبت تقاضای روزانه حدود ۵هزار خودرو ظرفیت داشته باشد. سامانه‌ای که این ظرفیت را داشته باشد نیز به این زودی‌ها در کشور راه‌اندازی نمی‌شود. درحال‌حاضر برای خرید در بورس کالا هم با مشکلاتی همراه هستیم؛ کاهش پهنای باند و کاهش دسترسی‌هایی که به‌طور مداوم در کشور اتفاق می‌افتد، خرید از این سامانه‌ها را با مشکل مواجه می‌کند. بنابراین ورود خودروهای پرتیراژ و پرفروش به بورس فعلا امکان‌پذیر نیست و خودروهایی که روزانه تا ۹۰۰ دستگاه تولید دارد را نمی‌توان به ۴ تا ۵هزار متقاضی در بورس کالا عرضه کرد. به همین دلیل تعداد خودروهایی که در بورس عرضه می‌شود، محدود و با تیراژ پایین است. عملا روزانه ۶۰۰ تا ۸۰۰ دستگاه را می‌توان در این سامانه به فروش رساند. این در حالی است که این معاملات به‌صورت هفتگی یک یا دو بار باز می‌شوند. اما اگر قرار باشد عرضه به‌صورت روزانه ۴ تا ۵ هزار دستگاه یا در سبدهای 15 تا 20هزار تایی باشد، فشاری را به بورس کالا وارد می‌کند که گرچه ایده خوبی به نظر می‌رسد، اما از نظر فنی نیازمند زیرساخت‌هایی است که درحال‌حاضر کشور آمادگی آن را ندارد. از سوی دیگر، ممکن است در عمل انتظارات را برآورده نکند.
یعنی اگر این زیرساخت فراهم شود نیز نمی‌توان روی عرضه خودرو در بورس کالا به‌عنوان یک راهکار پایدار حساب باز کرد؟
علاقه ما به اختراع چرخ عجیب است؛ در هیچ کجای دنیا، خودرو در بورس عرضه نمی‌شود. خودرو توسط نمایندگی‌ها عرضه می‌شود و بازار قیمت خودرو را مشخص می‌کند. در شرایطی که در زمینه چیپ‌ست‌ها بحران به‌وجود آمده بود، خودرو در آمریکا و کانادا 30 تا ۴۰ درصد افزایش قیمت داشت و زمان تحویل خودرو به یک‌سال رسید. حتی در این شرایط هم هیچ دولتی ورود نکرد و قیمت‌گذاری انجام نشد. اما در ایران این اقدامات انجام می‌شود. چراکه حاضر نیستیم بپذیریم قیمت کالا توسط بازار آزاد تعیین می‌شود، نه آن‌که دولت قیمت‌گذاری کند و برای پاک‌کردن صورت مساله مشکل جدیدی را به مردم تحمیل کند. خرید از بورس کالا برای مردم بسیار سخت خواهد بود، البته خودروسازان خوشحال هستند که می‌توانند بخشی از محصولات خود را با قیمت رقابتی به فروش برسانند، اما این کار به‌راحتی برای مردم قابل انجام نخواهد بود. این در حالی است که اگر از ابتدا قیمت در اختیار خودروساز قرار می‌گرفت و بازار رقابتی می‌شد، این مشکلات به‌وجود نمی‌آمد. به نظر می‌رسد این اقدام بیشتر به‌منظور گمراه کردن اذهان عمومی است.
نمایشگاهی هم تحت عنوان تحول صنعت خودرو برگزار شد. این حجم از پلتفرم از کجا به صنعت خودرو رسید و آیا تولید روی آن‌ها برای صنعت خودرو کشور امکان‌پذیر است؟
نمایشگاه تحول صنعت کاملا با مقاصد غیراقتصادی برگزار شد و هیچ استقبالی هم از آن انجام نشد. این نمایشگاه تنها به محلی برای انتقاد از وزارت صمت و تصمیم‌های این وزارتخانه تبدیل شد. به نظر می‌رسد حالا پلتفرم در کشور مد شده است؛ پلت‌فرم‌هایی که ما به‌عنوان قطعه‌ساز و مسئول تامین قطعات این پلت‌فرم‌ها، اسمی هم از آن‌ها نشنیده‌ایم. حتی جلسه‌ای در این خصوص برگزار نشده که مشخص شود چه پلت‌فرم‌هایی است و قطعات آن از کجا تامین خواهد شد. به همین دلیل به نظر می‌رسد این پلت‌فرم‌ها یک نمایش غیراقتصادی هستند. پلت‌فرم‌های ایران‌خودرو و سایپا هم همین شرایط را دارند. پلتفرم آوتوواز نیز که گفته می‌شود پلتفرم مشترک روسیه و ایران است هم وضعیت مشخصی ندارد. ما با افراد این شرکت در تماس هستیم و طرف روسی به‌طور کلی از این پلتفرم اظهار بی‌اطلاعی می‌کند. به نظر می‌رسد مفهوم پلتفرم درحال از بین رفتن است.
به‌طور کلی یک میلیون دستگاه خودرو در سال تولید می‌شود، یعنی به ازای هر مدل خودرو یک پلتفرم در کشور داریم؟
بله؛ دقیقا. به همین دلیل است که می‌گوییم مفهوم پلتفرم از بین رفته است.
به نظر شما تا پایان سال وضعیت صنعت خودرو و قطعه چطور پیش خواهد رفت؟
متاسفانه به دلیل آن که هیچ بهبودی در سیاست‌های کاری وزارت صمت نمی‌بینم شرایط را هم خوب نمی‌بینیم. به نظر نمی‌رسد این وزارتخانه به سمت واقع‌گرایی برود و بیشتر کارهای نمایشی انجام می‌دهد. از این رو، وضعیت این دو صنعت تا پایان سال جاری به سمت بهبود نخواهد رفت؛ چه از لحاظ نقدینگی و چه در صورت اصلاح قیمت قطعه‌سازان. حتی اگر این اتفاق‌ها بیفتد، پولی برای پرداخت به قطعه‌سازان وجود ندارد که این خود یک معضل بزرگ است. بنابراین من شش ماه آینده را برای همه قطعه‌سازان سخت و دشوار می‌بینم. متاسفانه وزارت صمت از اشتباهات و قول‌های عمل‌نشده قبل هیچ درسی نگرفته است و همچنان مسیر اشتباه گذشته را ادامه می‌دهد. زمانی‌که مسیر اشتباه است، قطعا نتایج اشتباه هم بیرون می‌آید. البته همه امیدوار هستیم اتفاق مثبتی بیفتد یا تغییراتی در وزارت صمت یا تفکیک وزارتخانه‌ها صورت گیرد. همچنین امیدواریم در وزاتخانه تفکیک‌شده تیمی بیاید که واقع‌گرایانه به موضوعات قطعه و خودرو نگاه کند، چون با این سیاست‌های فعلی هیچ بهبودی حاصل نخواهد شد و کماکان شرایط نامساعدتر خواهد شد.
چالش‌های بسیاری پیش روی قطعه‌سازان وجود دارد. بحث شناسه کالا هم تبدیل به چالش دیگری شده، شناسه کالا بر کار شما هم تاثیر منفی گذاشته است؟
شناسه کالا در ذات خود کار خوبی بوده است. این کار سال ۹۶ هم شروع شد، اما به دلیل تغییرات و اولویت‌های ناشی‌از تحریم‌ها این کار به فراموشی سپرده شد. در آن زمان حدود ۳۳ کالا انتخاب و و کدهای اولیه و کدهای رهگیری و شناسه کالا برای آن‌ها تعیین شد. این اقدام مثبتی است. از آن نظر که دست دلالان و قاچاق کالا را کوتاه می‌کند و نمی‌توان به‌راحتی کالای قاچاق را در کشور عرضه کرد. اما در جلسات مختلف هم گفته‌ایم که استمرار این کار از شروع آن مهم‌تر است. قبلا هم شروع شده بود، اما به‌دلیل آن که بخش‌های مختلف عملیاتی خسته شده بودند یا توان انجام آن را نداشتند، استمرار پیدا نکرد. اما از نظر این‌که حداقل الزاماتی برای مبارزه با کالای تقلبی باشد، این اقدام مثمرالثمر خواهد بود.
