این سامورایی جسور برخلاف بیشتر خودروهای دارای پیشرانه توربوشارژ، از استهلاک و خرابی بسیار پایینی برخودار است. دلیل این امر نیز تکنولوژی خاص مورد استفاده در قلب تپنده این کراس‌اوور جسور تویوتا است. در ادامه به صورت تخصصی و فنی، لکسوس NX۲۰۰t را بررسی می‌کنیم تا بدانیم چه رمز و رازی در کیفیت بالا و استهلاک پایین آن نهفته است.

نگاهی کلی به لکسوس NX

کمپانی لکسوس، آگوست سال ۲۰۱۴ میلادی برای اولین بار اس‌یووی کراس‌اوور کامپکت لاکچری خود را با نام NX به بازارهای جهانی عرضه کرد. این خودرو از نظر طراحی به لطف خطوط شکسته روی بدنه بسیار موفق ظاهر شد. NX در نسخه‌های متعدد ۲۰۰، ۲۰۰t و ۳۰۰ و ۳۰۰h (هیبریدی) به تولید رسید. در بازار خودروی کشورمان شاهد حضور دو نسخه ۲۰۰t و ۳۰۰h هستیم.

موتور ۴سیلندر دولیتری NX۲۰۰t

لکسوس NX۲۰۰t زیر کاپوت خود یک موتور ۴سیلندر ۱۶ سوپاپ به حجم ۲ لیتر و مزین به تکنولوژی پرخوران توربوشارژ را جا داده است. این موتور با کد ۸AR-FTS شناخته می‌شود و دارای این ویژگی‌های فنی است: حجم موتور ۱۹۹۸سی‌سی، سیستم سیکل کاری اتو و اتکینسون (عملکرد بهتر موتور)، طراحی ۴ سوپاپ به ازای هر سیلندر (در مجموع ۱۶ سوپاپ با مکانیزم DOHC)، قطر سیلندر ۸۶ میلی‌متری، کورس پیستون ۸۶ میلی‌متری، طراحی محفظه احتراق ایده‌آل ،نسبت تراکم ۱۰ به یک، سیستم پرخوران توربوشارژ، سیستم سوخت‌رسانی D-۴ST (پاشش سوخت مستقیم به سبک تویوتا با یک سوزن انژکتور داخل سیلندر و یکی در مانیفولد هوا) و سیستم تایمینگ متغیر هوشمند سوپاپ‌ها یا VVT-i.

این پیشرانه به لطف چنین ساختاری می‌تواند حداکثر ۲۳۵ اسب‌بخار قدرت را در دور ۴۸۰۰ تا ۵۶۰۰آرپی‌ام (دور در دقیقه) و حداکثر ۳۵۰ نیوتون‌متر گشتاور را در دور ۱۶۵۰ تا ۴ هزار آرپی‌ام به ارمغان آورد. ناگفته نماند که این قدرت و گشتاور به کمک بنزین دارای اکتان ۹۱ حاصل می‌شود.

چرا قلب تپنده NX۲۰۰t کم استهلاک

تویوتا معمولا از حداکثر توان موتورهایش بهره نمی‌گیرد و در این موتور یعنی ۸AR-FTS نیز از همین روش استفاده کرده است. همین عامل سبب شده تا قلب تپنده لکسوس NX۲۰۰t یک موتور کم آزار برای مالکان آن باشد. همچنین ناگفته نماند که استفاده از متریال باکیفیت در این پیشرانه در کیفیت بالای آن بسیار موثر است.

آیا موتور لکسوس NX۲۰۰t ضعف دارد؟

در پیشرانه ۸AR-FTS لکسوس NX۲۰۰t یک ضعف وجود دارد که آن هم در صورت عدم نگهداری صحیح از سیستم VVT-i بروز می‌کند. به عبارت دیگر اگر مالکان خودروهای تویوتا و لکسوس در زمینه نگهداری از این سیستم هوشیار نباشند، ممکن است مجبور شوند هزینه‌های گزافی بابت تعمیرات و اورهال این بخش مهم در موتور، پرداخت کنند.

بر این اساس یک سرویس دوره‌ای به نام سرویس دوره‌ای دنده VVT وجود دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد. البته این ضعف شاید از زاویه‌ای، یک مزیت هم به حساب ‌آید، زیرا در این بخش، یک مکانیزم بسیار جذاب برای کاهش آلودگی روغن موتور وجود دارد که در هیچ پیشرانه‌ای مشاهده نمی‌شود. این موضوع سبب شده تا موتور ۸AR-FTS لکسوس NX۲۰۰t صاحب برتری خاصی باشد.

سرویس‌های دوره‌ای برای NX۲۰۰t

در موتور ۸AR-FTS لکسوس NX۲۰۰t دو سرویس دوره‌ای برای سیستم سوخت‌رسانی و جرقه‌زنی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

سرویس دوره‌ای سیستم سوخت‌رسانی: پیش از این‌که به تشریح سرویس دوره‌ای سیستم سوخت‌رسانی لکسوس NX۲۰۰t بپردازیم، باید گفت که بسته به نوع استفاده از خودرو در شرایط آب‌وهوایی مختلف، شرایط کاری سیستم سوخت رسانی و جرقه‌زنی متفاوت خواهد بود.

به عنوان مثال اگر خودرو لکسوس NX۲۰۰t در مناطق شمالی کشور که دارای کم‌ترین میزان آلودگی هوا و گرد و غبار است تردد داشته باشد، نیاز به سرویس‌ دوره‌ای سیستم سوخت‌رسانی و جرقه‌زنی تا ۱۰۰ هزار کیلومتر خواهد بود. اما اگر این خودرو در شهرهایی مانند تهران که دارای ترافیک و آلودگی هوا است تردد کند، لازم است هر ۵۰ هزار کیلومتر اورهال شود.

بر این اساس در سرویس دوره‌ای سیستم سوخت‌رسانی، قطعاتی مانند صافی باک بنزین داخل باک، پمپ بنزین، اتصالات (لوله‌های رابط) بنزین، ریل سوخت، سوزن‌‎های انژکتور، صافی داخل سوزن انژکتور (درون انژکتور تعبیه شده) و دریچه گاز باید اورهال شوند که هزینه این سرویس، حدود ۱۵ میلیون تومان است.

سرویس دوره‌ای سیستم جرقه‌زنی: در سرویس دوره‌ای سیستم جرقه‌زنی، شمع‌ها و دو سنسور مهم یعنی میل لنگ(دور موتور) و میل سوپاپ بایستی اورهال و یا تعویض شوند که هزینه این سرویس نیز حدود ۱۵ میلیون تومان است.

پاشنه آشیل لکسوس NX۲۰۰t

مهم‌ترین بخش در زمینه نگهداری اصولی از خودرو لکسوس NX۲۰۰t بخش سیستم VVT-i موتور ۸AR-FTS است. همان طور که اشاره شد، این سیستم از اهمیت بسیار بالایی برای کاهش هزینه نگهداری و دوام بالاتر برخوردار است. این مجموعه دارای یک مکانیزم مکانیکی-الکترونیکی است که میل سوپاپ را کنترل می‌کند؛ به این شکل که در زمان صدور فرمان آوانس یا ریتارد (باز و بسته شدن سوپاپ از سوی ECM)، از سوی واحد پردازشگر الکترونیکی برای کنترل عملکرد دقیق، یک سنسور تعبیه شده است.

بر این اساس این سیستم اگرچه بسیار دقیق و کاربردی است، اما کمی موتور لکسوس NX۲۰۰t را با چالش همراه می‌کند. دلیل آن نیز این است که در موتورهای دوبل VVT-i که در محصولات تویوتا و لکسوس استفاده می‌شود، مکانیزم سیستم VVT بر اساس فشار سیال روغن موتور عمل می‌کند.

بنابراین نیاز است که این روغن موتور، از مسیری عبور کند تا تصفیه و فیلتراسیون شود. در صورت عدم تصفیه و فیلتراسیون روغن، عملکرد سیستم VVT-i با اشکال مواجه می‌شود. کمپانی تویوتا مکانیزمی تعبیه کرده تا در صورت نیاز آن را اورهال کرده و این امر منجربه افزایش طول عمر موتور شود. روغن موتور از اویل پمپ (پمپ روغن) تحت فشار به سمت فیلتر روغن موتور حرکت کرده و پس از عبور از صافی، به تمام شبکه روانکاری ترزیق می‌شود. در این مرحله روغن موتور بعد از فیلتر روغن به شیر OCV می‌رود. پس از آن روغن به سمت مجموعه دنده VVT حرکت می‌کند.

حال اگر پیش از این‌که روغن به دنده VVT برسد، ذرات بسیار کوچک معلق در آن وجود داشته باشد، در زمان ریتارد یا آوانس VVT به دستور ECM اختلال ایجاد شده و این امر سبب قفل شدن میل سوپاپ می‌شود. بر این اساس کمپانی تویوتا یک صافی طراحی کرده که فلزی است و ذرات بسیار کوچک معلق در روغن را جذب کرده و روغن را به صورت کاملا فیلتر شده به مدار می‌فرستد.

این مکانیزم برای کاهش هزینه نگهداری، قابلیت شست‌وشو داشته و در صورت نیاز تعویض هم می‌شود. این بخش دارای درپوش مخصوص بوده و قبل از این‌که روغن به دنده OCV یا VVT برسد، تصفیه می‌شود. این صافی اضافی تنها در موتورهای تویوتا و لکسوس قرار دارد.

کمپانی تویوتا به دلیل کاهش هزینه نگهداری برای مالک، این صافی را با قابلیت تعویض طراحی کرده که بتوان آن را اورهال کرد. این صافی باید بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر تعویض یا اورهال شود. تا جایی که این صافی فلزی دارای ساختار سالمی باشد می‌توان پس از شست‌وشو از آن استفاده کرد.

بررسی اهمیت روغن موتور

لکسوس NX۲۰۰t به واسطه برخورداری از سیستم توربو، نیازمند نگهداری دقیق و حساسیت بالا است؛ از این رو مانند سایر خودروهای دارای موتور توربوشارژ لازم است به کیفیت روغن و زمان تعویض آن توجه شود. این موتور به لطف انجام سرویس دوره‌ای‌ به موقع، تا حداکثر ۵۰۰ هزار کیلومتر یک خودرو امن برای رانندگی خواهد بود.

پیشرانه ۸AR-FTS لکسوس NX۲۰۰t به کیفیت روغن حساس بوده و در این زمینه نیاز به توجه بسیار زیادی وجود دارد. روغن پیشنهادی کمپانی لکسوس آیسین است و از روغن پیشنهادی بایستی بهره گرفته شود. این روغن موتور دارای درجه گرانروی ۵W۲۰ با کیفیت SN پلاس است. روغن موتور، فیلتر روغن موتور و فیلتر هوا هر ۵ هزار کیلومتر (یا هر ۶ ماه) بایستی تعویض شوند.

همچنین اگر فواصل خاموش و روشن کردن خودرو کوتاه باشد، روغن موتور بایستی تا قبل از ۵ هزار کیلومتر تعویض شود. هزینه تعویض روغن، فیلتر روغن موتور و فیلتر هوا در این خودرو حدود ۱۰ میلیون تومان است.

روغن و صافی گیربکس لکسوس NX۲۰۰t بایستی پس از هر ۱۰۰ هزار کیلومتر تعویض شوند. بعد از کارکرد ۱۰۰ هزار کیلومتر، باید هر ۵۰ هزار کیلومتر، روغن و صافی گیربکس این خودرو تعویض شود. هزینه این بخش نیز حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان است.

توصیه مهم به مالکان لکسوس NX۲۰۰t

اما در مورد استفاده از اکتان، چون ممکن است زمان و حجم سوخت‌گیری متفاوت باشد، این احتمال وجود دارد که میزان اکتان در باک خودرو پس از هر بار سوخت‌گیری (با توجه به سوخت باقی مانده و اکتان اضافه شده به آن در باک) بالا یا پایین ‌شود که با این کار، حرارت یا دمای موتور تغییر پیدا می‌کند.

از طرفی با افزایش این دما تاثیر منفی بر روی توربوشارژ می‌گذارد. اگر از مساله ناک صرف‌نظر کنیم، خرابی پروانه و مجموعه کارتریج توربو به دلیل حرارتی که ایجاد می‌شود در کوتاه مدت مجموعه توربوشارژ را از بین می‌برد.

بهترین کار برای جلوگیری از خرابی توربوشارژ، تغییر برنامه ECU موتور و همخوانی خودرو لکسوس NX۲۰۰t با شرایط فعلی سوخت موجود در کشور است. به این معنا که ریمپ به صورت تخصصی صورت گیرد.

در خودروهایی مانند محصولات ب‌ام‌و و مرسدس‌بنز، پروگرامینگ ECU به این گونه است که با اندکی تغییرات می‌توان با شرایط سوختی ایران سازگار شوند، اما محصولات لکسوس بایستی کالیبره شوند و اگر این کالیبره شدن به صورت تخصصی انجام نشود، منجربه افزایش ناک و خرابی موتور در بخش‌های متعدد خواهد شد.