در سالهای اخیر، بحث بر سر میزان سختگیری در استانداردهای بهرهوری سوخت بهیکی از موضوعات محوری میان دولتها، خودروسازان و گروههای زیستمحیطی تبدیل شده است. از یک سو، فشار برای کاهش آلایندگی و حرکت سریعتر بهسمت خودروهای برقی، بهعنوان ضرورتی اجتنابناپذیر مطرح میشود. از سوی دیگر، واقعیتهای اقتصادی و نیاز بازار داخلی آمریکا بهخودروهای بزرگ و پرمصرف، چالشهای جدی برای اجرای این سیاستها ایجاد کرده است.
این تضاد میان اهداف بلندمدت و نیازهای کوتاهمدت، فضای صنعتخودرو را بهصحنهای پرتنش بدل کرده است. هر تصمیم در این حوزه نهتنها بر قیمت خودرو و هزینههای مصرفکنندگان اثر میگذارد، بلکه میتواند جایگاه آمریکا را در رقابت جهانی خودروهای پاک و فناوریهای نوین تعیین کند.
درچنین شرایطی، نگاهها به سیاستهای جدید دوخته شده است؛ سیاستهایی که میتوانند مسیر آینده را روشنتر یا پیچیدهتر سازند. آنچه در ادامه میآید، روایت یکی از مهمترین تصمیمهای اخیر در این عرصه است که بازتاب گستردهای در سطح بینالمللی خواهد داشت.
تصمیم تاثیرگذار روی برقیسازی
دونالد ترامپ، روز سوم دسامبر ۲۰۲۵ در کاخ سفید اعلام کرد که دولت او قصد دارد استانداردهای بهرهوری سوخت خودروها را بهطور چشمگیری کاهش دهد. این تصمیم بخشی از برنامهای است که با هدف کاهش قیمت خودروهای بنزینی و افزایش قدرت خرید مصرفکنندگان طراحی شده است.
طبق این طرح، هدف میانگین مصرف سوخت ناوگان خودروها تا سال ۲۰۳۱ از ۵۰.۴ مایل بر گالن که در دوره بایدن تعیین شده بود، به ۳۴.۵ مایل بر گالن کاهش مییابد. این تغییر بهمعنای آن است که خودروسازان آمریکایی فشار کمتری برای تولید خودروهای برقی یا کممصرف خواهند داشت و میتوانند مدلهای محبوب درونسوز، بهویژه پیکاپها و SUVهای بزرگ را با آزادی بیشتری عرضه کنند.
ترامپ در سخنان خود تاکید کرد که مقررات قبلی باعث افزایش هزینه تولید خودروها و محدود شدن انتخاب مصرفکنندگان شده بود. او گفت: «ما میخواهیم خودروهایی تولید شوند که مردم واقعا توان خریدشان را داشته باشند.»
خودروسازان بزرگ آمریکا از این تصمیم استقبال کردند و آن را گامی در جهت هماهنگی با واقعیتهای بازار و حفظ تنوع محصولات دانستند. بهگفته آنها، کاهش سختگیری در استانداردهای مصرف سوخت میتواند به حفظ اشتغال و افزایش فروش کمک کند.
در مقابل، گروههای زیستمحیطی و حامیان انرژی پاک هشدار دادند که این اقدام موجب افزایش انتشار گازهای گلخانهای و عقب ماندن آمریکا از رقابت جهانی در حوزه خودروهای برقی خواهد شد. آنها معتقدند این سیاست در تضاد با تعهدات بینالمللی آمریکا برای مقابله با تغییرات اقلیمی است.
استراتژی برای آینده بازار
اعلام رسمی رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ مبنی بر کاهش سختگیری در استانداردهای مصرف سوخت خودروها، نقطه عطفی در سیاستهای انرژی و صنعتخودرو این کشور محسوب میشود. این تصمیم که در کاخ سفید اعلام شد، هدف اصلی خود را «کاهش قیمت خودروهای بنزینی و افزایش دسترسی مصرفکنندگان» معرفی کرده است. اما پیامدهای آن فراتر از بازار داخلی آمریکا خواهد بود و تاثیرات بینالمللی قابلتوجهی بههمراه دارد.
از منظر صنعتی، این تغییر مقررات به خودروسازان آمریکایی اجازه میدهد تا تولید خودروهای درونسوز و پیکاپهای بزرگ را بدون فشار شدید برای بهبود مصرف سوخت ادامه دهند. در کوتاهمدت، این تصمیم میتواند به افزایش تولید و فروش مدلهای محبوب در بازار آمریکا منجر شود. اما در بلندمدت، خطر عقب ماندن از رقبا در حوزه فناوریهای پاک و خودروهای برقی وجود دارد. شرکتهای اروپایی و آسیایی همچنان بر توسعه خودروهای کممصرف و برقی تمرکز دارند و این شکاف میتواند جایگاه آمریکا را در رقابت جهانی تضعیف کند.
از منظر اقتصادی، کاهش سختگیری در استانداردهای مصرف سوخت ممکن است قیمت خودروهای جدید را پایینتر نگه دارد و فشار هزینهای بر مصرفکنندگان را کاهش دهد. با این حال، افزایش مصرف سوخت در ناوگان خودروها میتواند هزینههای انرژی خانوارها را در بلندمدت بالا ببرد. همچنین وابستگی بیشتر بهسوختهای فسیلی میتواند آمریکا را در برابر نوسانهای بازار جهانی نفت آسیبپذیرتر کند.
از منظر زیستمحیطی، این تصمیم با انتقاد شدید گروههای حامی محیطزیست مواجه شده است. کاهش استانداردهای بهرهوری سوخت به معنای افزایش انتشار گازهای گلخانهای و کند شدن روند مقابله با تغییرات اقلیمی خواهد بود. این موضوع میتواند اعتبار بینالمللی آمریکا در مذاکرات اقلیمی را تضعیف کند و به اختلافات بیشتر با اتحادیهاروپا و سایر کشورهایی که سیاستهای سختگیرانهتری در زمینه کاهش آلایندگی دارند، منجر شود.
از منظر ژئواقتصادی، تغییر مسیر سیاستهای انرژی آمریکا میتواند بر بازار جهانی خودروهای برقی اثرگذار باشد. بسیاری از سرمایهگذاران و شرکتهای فناوری، رشد بازار EV در آمریکا را یکی از محرکهای اصلی توسعه جهانی میدانستند. کاهش فشار قانونی ممکن است سرعت پذیرش خودروهای برقی در آمریکا را کُند کند و در نتیجه بر روند سرمایهگذاری جهانی در این حوزه اثر منفی بگذارد.
از منظر سیاسی و اجتماعی، ترامپ این تصمیم را بخشی از سیاستهای خود برای حمایت از طبقه متوسط و کاهش هزینههای زندگی معرفی کرده است. اما منتقدان معتقدند که این سیاست درنهایت به افزایش مصرف سوخت و هزینههای بلندمدت منجر خواهد شد. همچنین این تصمیم میتواند به موضوعی بحثبرانگیز در انتخابات آینده آمریکا تبدیل شود و شکاف میان طرفداران انرژی پاک و حامیان صنعت سنتی خودرو را عمیقتر کند.
درنهایت باید گفت طرح ترامپ برای کاهش سختگیری در استانداردهای مصرف سوخت، یک تیغ دو لبه است. در کوتاهمدت میتواند به رونق بازار خودروهای بنزینی و کاهش قیمتها کمک کند، اما در بلندمدت خطر عقب ماندن آمریکا از رقابت جهانی در فناوریهای پاک و افزایش فشارهای زیستمحیطی را به همراه دارد. آینده صنعتخودرو جهانی، بیش از هر زمان دیگری به تعادل میان اهداف اقتصادی، زیستمحیطی و سیاسی وابسته است؛ تعادلی که تصمیم اخیر آمریکا آن را پیچیدهتر کرده است.
