بررسی تغییرات قیمتی نشان میدهد میانگین رشد قیمت در هر سه گروه، بیش از ۲۰ درصد بوده است؛ آن هم در شرایطی که رکورد بازدهی آذرماه بهنام خودروهای وارداتی ثبت شد. رشد نرخ دلار، انتظارات تورمی، اختلال در روند واردات و سیاستگزاری پرنوسان، دستبهدست هم دادند تا بازار خودرو در نهمین ماه سال نوسان قیمت قابل توجهی را تجربه کند.
بررسی بازار خودرو طی آذرماه حاکی از آن است که بازار مدلهای وارداتی، مونتاژی و خودروهای داخلی بهترتیب بیشترین بازدهی را در نهمین ماه از سال داشتهاند. برای رصد بازار خودرو بهای ۳۰ محصول داخلی، مونتاژی و وارداتی از ابتدای آذر تا روز گذشته زیر ذرهبین «دنیایخودرو» رفتهاند.
بر این اساس قیمت خودروهای داخلی در مدت مذکور بهطور میانگین ۲۱۲.۵ میلیونتومان و ۱۹.۶ درصد رشد داشته است. محصولات مونتاژی نیز رشد قیمتی معادل ۴۸۲.۵ میلیون (۲۱.۴درصد) داشتهاند. همچنین بهای خودروهای وارداتی نیز در همین بازه زمانی بهطور میانگین رشد یکمیلیارد و ۷۵ میلیونتومانی و ۲۲.۸ درصدی داشته است. بنابراین میتوان گفت؛ «بازار خودرو طی آذرماه کاملا ملتهب بوده است.»
یکی از دلایل اصلی این موضوع را میتوان رشد بهای ارز طی این مدت دانست. در ابتدای بازه مورد بررسی ما، یعنی اول آذر هر دلار در بازار آزاد ۱۱۳ هزار و ۳۰۰ تومان خرید و فروش میشد؛ اما روز گذشته این رقم بهحدود ۱۳۲ هزارتومان رسید.
بنابراین در این مدت زمان بهای دلار در بازار آزاد نیز رشدی معادل ۱۶.۵ درصد داشته است. اما آنطور که مشخص است، رشد قیمت در بازار خودرو جلوتر از ارز حرکت کرده است. همچنین افزایش انتظارات تورمی نیز در پی آشفتگی در وضعیت اقتصادی و سیاسی میتواند دلیل دیگری بر این موضوع باشد.
در کنار رشد قیمت ارز و انتظارات تورمی، بهعنوان عامل دیگری که موجب رشد قیمت در بازار خودرو شده، میتوان بهتشدید تحریمها در پی فعالسازی مکانیسم ماشه اشاره کرد. این موضوع موجب سختتر شدن واردات قطعات خودرو برای داخلیها و مونتاژیها و همچنین پیچیدگی بیشتر واردات خودرو شده است.
از جهت دیگر فعالسازی این سازوکار منابع ارزی در کشور را تحتتاثیر قرار میدهد که میتواند موجب تاثیر غیرمستقیم روی حوزه خودرو شود؛ چراکه تخصیص ارز به این حوزه با مشکل مواجه میشود.
عامل سومی هم که میتوان به آن اشاره کرد، سرگیجه سیاستگزاری خودرویی در داخل کشور است. تصمیمسازیها در حوزه خودرو از ابتدای سال تاکنون بهشدت دچار آشفتگی بوده است؛ نابسامانی در ابلاغ آییننامهها، تاخیرهای گسترده در تخصیص ارز و بلاتکلیفی در تعرفه واردات سال جاری تا آبانماه را میتوان بهعنوان نمونههایی از این موضوع برشمرد؛ درواقع سیاستگزاری منسجمی در حوزه خودرو وجود ندارد که این موضوع هم میتواند در افزایش نااطمینانیها در بازار تاثیرگذار باشد.
خودروهای مونتاژی نیز طی آذرماه رشد قیمت قابل توجهی داشتهاند. ۱۰ محصول مونتاژی که تغییرات قیمتی آنها رصد شده، طی آخرین ماه پاییز بهطور میانگین ۴۸۲.۵ میلیونتومان و ۲۱.۴ درصد رشد قیمت داشتهاند. یکی از عواملی که روی بهای خودروهای مونتاژی اثرگذار بوده است، اعمال تحریمهای جدید با فعالسازی مکانیسم ماشه است که موجب افت عرضه این دست از خودروها شده است. مکانیسم ماشه اوایل مهرماه امسال اعمال شد. این مکانیسم همه تحریمهای شورایامنیت سازمانملل را علیه کشور فعال کرد.
تاثیرات چنین موضوعی عموما بهصورت تدریجی خودنمایی میکند. یکی از عوارض آن را هم میتوان در شکل و حجم فعالیت خودروسازان چینی در ایران دانست. محدودیتهای جدید تفاوتی ماهوی با تحریمهای ثانویه دارد و از آنجا که از طرف سازمان ملل اعمال میشود، چینیها هم قدرت کمتری برای عدمتمکین دارند؛ بنابراین زیر سایه این تغییرات حجم عرضه خودروهای مونتاژی چینی به بازار کاهش یافته است.
بین محصولات مونتاژی نیز بیشترین رشد قیمت مربوط به کیامسی T۸ است. این خودرو روز گذشته در بازار ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیونتومان معامله شد. این در شرایطی است که بهای آن در اولین روز از آذرماه ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیونتومان بود. بنابراین بهای این خودرو در مدتزمان مذکور ۹۰۰ میلیونتومان یا بهعبارتی ۳۷.۵ درصد رشد داشته است. بعد از این خودرو نیز لاماری ایما بیشترین رشد قیمت را بهخود اختصاص داده است.
این خودرو در مبدا بازه زمانی مورد بررسی، بهایی معادل ۲ میلیارد و ۵۸۰ میلیونتومان داشت؛ اما روز گذشته در بازار ۳ میلیارد و ۳۵۰ میلیونتومان قیمتگذاری شد تا رشد قیمت آن به ۷۷۰ میلیونتومان و ۲۹.۸ درصد برسد. بهای فونیکس آریزو ۶ پرو نیز از ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیونتومان به ۲ میلیارد و ۹۰۰ میلیونتومان رسیده است؛ بنابراین میتوان گفت رشد قیمت آن ۶۰۰ میلیونتومان بوده است. کمترین رشد قیمت هم مربوط به ریسپکتپرایم است که قیمت آن از ۲ میلیارد به ۲ میلیارد و ۲۵۰ میلیونتومان رسیده است.
در این میان بیشترین رشد قیمت بین ۱۰ محصول وارداتی مربوط به فولکسواگن ID.۴ بود که با اختلاف زیاد نسبت به دیگر وارداتیها در رتبه اول رشد قیمت قرار گرفته است. بهای این خودرو در اولین روز از آذرماه ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیونتومان بود؛ اما دیروز همین خودرو در بازار ۶ میلیارد و ۹۰۰ میلیونتومان قیمتگذاری شد تا در مدتزمان مورد بررسی رشد قیمت ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیونتومانی داشته باشد.
در رتبه دوم این ردهبندی نیز اشکودا سوپرب قرار گرفته است که بهای آن از ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیونتومان در ابتدای آذر به ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیونتومان در روز گذشته رسیده تا افزایش یکمیلیاردتومانی داشته باشد. کمترین رشد قیمت نیز مربوط به BMW e-Drive است که دیروز با ۸۰۰ میلیون رشد قیمت نسبت به ابتدای آذر در بازار ۷ میلیارد و ۸۰۰ میلیونتومان ارزشگذاری شد.
