به گزارش «اخبار خودرو»،وضعیت بازار موتورسیکلت در ایران، از بازار خودرو وخیم‌تر است. برخی داده‌های آماری وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهند تولید موتورسیکلت در ایران اخیرا حدود 80 درصد کاهش داشته و از حدود 850 هزار دستگاه در برخی سال‌ها به حدود 160 هزار دستگاه رسیده است. همزمان، در حالی که بخشی از قطعات اصلی موردنیاز برای تولید موتورسیکلت در کشور وارداتی هستند، مشکلاتی هم از این ناحیه ایجاد شده است. از آن سو، تقاضا برای خرید موتورسیکلت، چه تولیدی و چه وارداتی، به دلیل مشکلات اقتصادیِ شهروندان به شدت کاهش پیدا کرده است.

آمارها نشان می‌دهند حدود 13 میلیون دستگاه موتورسیکلت در کشور وجود دارد و از آنجا که تعداد خانوارهای کشور حدود 23 میلیون خانواده برآورد شده است، به طور متوسط، حدود 56درصد خانوارهای کشور دارای موتورسیکلت هستند. به این ترتیب، ایران را می‌توان به‌عنوان یکی از ۱۰ کشور با بیشترین تعداد موتورسیکلت فعال در جهان در نظر گرفت. در این رتبه‌بندی، تایلند رتبه نخست را دارد، یعنی جایی که حدود 87 درصد خانواده‌ها دارای دستکم یک دستگاه موتورسیکلت هستند. ویتنام، اندونزی، مالزی، چین، هند و پاکستان هم در رتبه‌های بعدی این فهرست قرار دارند.

چین جای هند و ایران را گرفت
اما آیا همه این موتورسیکلت‌ها در ایران تولید می‌شوند؟ قطعا نه و نکته اینجاست که سهم موتورسیکلت‌های تولید داخل در مقایسه با کل موتورسیکلت‌ها، در حال تنزل است. داده‌های آماری وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهند تولید موتورسیکلت در ایران، از سالانه 850 هزار دستگاه در سال 1395 به 160 هزار دستگاه در سال 1397 کاهش پیدا کرده، این در حالی است که افزایش قیمت قطعات، دلیل اصلی افزایش هزینه های تولید و افت تقاضا معرفی شده است.
در این میان اما یک اتفاق جالب توجه هم در مورد موتورسیکلت های وارداتی رخ داده که تا حدی موجب آشفتگی قیمتی در بازار موتورسیکلت کشور شده است. مهرداد کاشمری، صاحب یک فروشگاه بزرگ موتورسیکلت در مرکز تهران، روز گذشته در این مورد به خبرنگار روزنامه «دنیای‌خودرو» گفت: بازار موتورسیکلت‌های وارداتی تا چند سال پیش در اختیار چین و هند بود، اما بعد از مدتی شرکت‌های هندی به دلیل فشاری که تحریم‌ها علیه ایران وارد می‌کردند، بازار کشور را ترک کردند. او ادامه داد: به عنوان نمونه، در بازار ایران از برخی شرکت‌های هندی مانند «تی‌وی‌اس» و «باجاج»، موتورسیکلت وارداتی وجود داشت که به تدریج از بازار خارج شدند و جای خود را به شرکت‌های مختلف چینی دادند. تا پیش از تحریم‌های اخیر، حدود 50 درصد مدل‌های موجود در بازار هندی بودند، اما حالا دیگر بیشتر مدل های وارداتی، چینی هستند.
کاشمری ادامه داد: در سال‌های اخیر تقاضا برای موتورسیکلت‌های مدل وسپایی افزایش پیدا کرده و از آنجا که این مدل‌ها به دلیل ساختار بدنه و رنگ‌های متنوع‌شان جوان‌پسندتر هم هستند، بخش عمده فروش ما را ( البته به غیر از مدل‌های هوندا یا همان سی‌جی 125 قدیمی) مدل‌های وسپایی تشکیل می‌دهند.
این مدل‌ها هم عمدتا چینی هستند و آن طور که شنیده‌ایم، قراردادهای بیشتری هم با شرکت‌های چینی منعقد شده و ممکن است تنوع محصولات و تنوع قیمت در بازار موتورسیکلت افزایش پیدا کند. او ادامه داد: در مورد مدل‌های سی‌جی 125 قدیمی هم نکته‌ای که وجود دارد این است که بخشی از قطعات اصلی این موتورها به ایران وارد می‌شود. مثلا، گیربکس یا دسته‌سیم این موتورسیکلت‌ها با وجود اینکه تولیدشان پیچیده نیست، وارداتی هستند، ولی شاسی یا زین و طوقه در داخل تولید می شود. از طرفی، وقتی بخشی از قطعات وارداتی باشند، باید انتظار قیمت بالاتر را هم داشت . متاسفانه حتی برای این موتورسیکلت‌های معمولی و قدیمی هم بالا بودن قیمت، تقاضا را کاهش داده است.

واردات از اندونزی و مالزی؟
اما آیا با توجه به سمت و سوی تحریم ها و تجارت خارجی ایران، واردات موتورسیکلت تنها به واردات از مبدا چین محدود خواهد شد؟
محمد خادم‌منصوری، رئیس اتحادیه فروشندگان دوچرخه، موتورسیکلت و لوازم یدکی تهران، چندی پیش در این مورد به خبرنگار روزنامه «دنیای‌خودرو» گفت: واردات موتورسیکلت از کشورهای دیگر تا حدی دشوار شده و در حال حاضر، عمده واردات موتورسیکلت به ایران از چین انجام می‌شود. البته به طور کلی امکان واردات از کشورهایی مانند مالزی یا اندونزی هم وجود دارد، اماقیمت محصولات این کشورها بالاتر است. او ادامه داد: البته این باور اشتباه را که محصولات چینی بی‌کیفیت هستند، نباید ترویج داد، چراکه نخست اینکه واردکننده دیگر در وضعیتی نیست که بتواند هر جنسی را با هر کیفیتی وارد کند و دوم آنکه خـــریدار هم حاضر نیست هر کالایی را با هر کیفیتی بخرد، چرا که قیمت موتورسیکلت در این سال‌ها رشد بالایی داشــــته است.
به این ترتیب، ظاهرا بازار موتورسیکلت در ایران از دو سو تحت‌فشار است: نخست اینکه تولید داخلی به دلیل افزایش هزینه‌های تولید دستخوش افت شده است. دوم اینکه واردات محصولات خارجی هم نمی‌تواند تمام بازار را پوشش بدهد، چراکه محصول وارداتی با بهای کنونیِ ارزهای خارجی، قیمت‌ را به سطحی می‌رساند که بسیاری از مصرف‌کننده‌ها توانایی پرداخت آنها را ندارند.
همزمان، وارداتی بودن بخشی از قطعات مورد نیاز برای تولید مدل‌های قدیمی موتورسیکلت در ایران هم مزید بر علت شده تا خرید مدل‌های ساده همچون سی جی 125 هم برای بخش بزرگی از شهروندان ایرانی ، دور از دسترس باشد.