به گزارش «اخبار خودرو»،آگاهی از نتایج و مصارف پرداخت مالیات از عواملی است که مودیان مالیاتی را تشویق به پرداخت مالیات می‌کند. شهروندان و مالیات‌دهندگان علاقه‌مند هستند نتیجه و اثر پرداخت مالیات را با خدمات مابه‌ازا در زندگی خود ببیند و این مشوقی برای پرداخت‌کننده مالیات است تا پرداخت مستمر مالیاتی داشته باشد. اما درخصوص اخذ مالیات از خودروها اختلاف‌نظرهایی وجود دارد که این اختلافات در شیوه تعیین شرایط شناسایی مشمولان مالیاتی ریشه دارد. دکتر سیاوش غیبی‌پور، کارشناس ارشد امورمالیاتی و اقتصادی سازمان امور مالیاتی با اشاره به نبود سازوکارهای اجرایی برای اخذ مالیات از مالکان خودروهای لوکس به روزنامه «دنیای‌خودرو» گفت: «به‌نظر من قانون مالیات‌ستانی از خودرو لوکس، قانون خوبی است. اما سازوکارهای اجرایی آن اشکال دارد. هرچند خود قانون ارزش افزوده نیز ۱۰ سال طول کشید تا اشکالات آن رفع شود. بنابراین نباید انتظار داشت اشکالات اجرایی این طرح در سال اول حل شود.» وی شفاف‌سازی دولت درخصوص مصارف مالیات را مشوق دیگری برای پرداخت مالیات دانست و گفت: «هرچه مردم بیشتر اثر پرداخت مالیاتشان را ببینند، انگیزه بیشتری برای پرداخت مالیات پیدا می‌کنند و از همین رو در قانون بودجه تاکید می‌شود دولت درخصوص مصارف مالیات شفاف‌سازی کند.» غیبی‌پور با اشاره به جدول منتشرشده درخصوص اخذ مالیات از خودروها لوکس گفت: «از آن‌جا برای خودروهای تا مبلغ 1.5میلیارد تومان نسبت‌به مازاد یک‌میلیارد تومان، یک‌درصد مالیات در نظر گرفته شده است و با توجه به این نکته که درحال‌حاضر خودرو تولید داخلی، با ارزش بیش‌از 1.5میلیارد تومان وجود ندارد، می‌توان گفت صرفا خودروهای خارجی ازجمله خودروهای چینی مونتاژی گران مانند تیگو8 پرو مشمول مالیات خودرو هستند.»
مالکان کدام گروه خودروها مشمول مالیات بر خودرو لوکس می‌شوند؟
آن‌طور که در دستورالعمل سازمان مالیات کشور آمده، صرفا مالکان خودروهایی که ارزش آن‌ها بیشتر از 1.5میلیارد تومان بوده است، موظف هستند مطابق جدول میزان مالیات بر خودرو لوکس، درصد خاصی از ارزش اتومبیل تحت‌تملک خود را به‌عنوان مالیات به دولت بپردازند، البته باتوجه به مقطوع‌بودن این نوع از مالیات، نیاز به ثبت اظهارنامه مالیاتی از طریق سایت سازمان امور مالیاتی کشور نیست. دستورالعمل اخذ مالیات برای مالکان خودروهای تا مبلغ 3میلیارد تومان نسبت به مازاد 1.5میلیارد تومان، 2 درصد مالیات در نظر گرفته و تا مبلغ 4.5میلیارد تومان نسبت به مازاد 3میلیارد تومان، 3درصد مالیات باید پرداخت شود.
همچنین برای بیش‌از 4.5میلیارد تومان، 4درصد هزینه در دستورالعمل اخذ مالیات پیش‌بینی شده، البته لازم است در ارتباط با این مساله، دو نکته مورد توجه قرار گیرد. ابتدا این‌که آن‌چه در شمول مالیات خودرو ۱۴۰۱ اهمیت داشته، مجموع ارزش خودروهای تحت تملک به یک شخص است. بنابراین اشخاصی که مالک دو یا چند وسیله نقلیه هستند که ارزش هر کدام از آن‌ها به تنهایی کمتر از 1.5میلیارد تومان بوده، ولی درمجموع بیش از 1.5میلیارد تومان ارزش دارند، مشمول مالیات بر خودرو لوکس 1401 می‌شوند. در مرحله دوم با توجه به حداقلی که برای ارزش خودروهای مشمول مالیات در قانون بودجه سال جاری در نظر گرفته شده است، یعنی مبلغ 1.5میلیارد تومان، می‌توان نتیجه گرفت که تقریبا هیچ خودرو داخلی مشمول مالیات خودرو سال جاری نبوده و مالیات خودرو لوکس، تنها شامل خودروهای وارداتی می‌شود؛ مگر با این فرض که یک شخص، مالک دو یا چند خودرو داخلی بوده که مجموع ارزش آن‌ها به 1.5میلیارد تومان برسد.
درآمد مالیاتی مورد انتظار دولت در چه بخش‌های هزینه خواهد شد؟
از آن‌جا که درآمد مالیاتی کشور بیشتر صرف هزینه‌های جاری می‌شود و اثر عمرانی و تولیدی و زیرساختی چندانی ندارد، مردم نتایج مالیاتی را که می‌دهند، به شکل ملموس نمی‌بینند و این موجب کاهش انگیزه آن‌ها برای پرداخت مالیات می‌شود. این در حالی است که رابطه مالیات‌دهنده و مالیات‌گیرنده در کشورهای جهان اول و توسعه‌یافته به شیوه مشارکتی است. نگاه جدیدی درخصوص مساله مالیات در دنیا شکل گرفته است و براساس آن، مالیات‌دهنده و مالیات‌گیرنده شریک هستند و در واقع شهروندان در پیشرفت کشور مانند دولت نقش دارند و با هم و بدون مقاومت، یک فعالیت اجتماعی و اقتصادی انجام می‌دهند.
برخی مالکان خودروهایی که امروز در زمره خودرو لوکس قرار گرفته‌اند، معتقدند یک‌دهه پیش که اقدام به خرید این محصولات کردند، این وسایل نقلیه جنبه تجملاتی نداشتند و دستورالعمل مالیات‌ستانی حقوق آنان را تضییع می‌کند. راهکار پیشنهادی شما در این خصوص چیست؟
این موضوع یکی از نواقص قانون اخذ مالیات از خودرو است. در ایران پیچیدگی‌های فرهنگی باید در وضع قوانین مد نظر قرار گیرد.
به‌عنوان مثال؛ مابین افراد یک خانواده یا فامیل بسیاری از معاملات ثبت رسمی نمی‌شوند به همین دلیل خودرو شخصی تعداد قابل‌توجهی از افراد بر حسب اعتماد متقابل به‌نام پدر و مادر و یا سایر بستگان‌شان است. قانون‌گذار باید به عطف‌نشدن دستورالعمل جدید به ماسبق مشمولان توجه داشته باشد.
هرچه شفافیت از سوی دولت بیشتر باشد، تمایل و خوداظهاری شهروندان درخصوص پرداخت مالیات بیشتر می‌شود. این امر نیز می‌تواند اهرمی باشد برای ثبت رسمی نقل انتقالات خودرو که عدم مبادرت به این عمل تبعات قانونی بی‌شماری را برای صاحبان پلاک وسیله‌نقلیه به دنبال داشته است.
آیا خلأ قانونی در شناسایی خودروهای لوکس و مالکان واجد شرایط پرداخت مالیات وجود دارد؟
درخصوص شناسایی خودروهای لوکس اختلاف‌نظرهای بسیاری وجود دارد. برخی خودروها که در کشور ما به‌عنوان لوکس تلقی می‌شوند، در کشورهای همسایه از رده خارج شده‌اند یا خودرو خدماتی و تاکسی هستند.
اما درخصوص اصل مساله مالیات، خلأ قانونی و اختلاف‌نظر چندانی بین کارشناسان اقتصادی نداریم، بلکه بیشتر در سازوکارهای اجرایی خلأ داریم و زیرساخت‌های اجرایی و داده‌ها فراهم نیست. ازسوی‌دیگر، یکی از معایب سایت سازمان مالیاتی کشور ضعف هسته تحلیل است؛ زمانی که یک فرد وارد این سایت می‌شود، می‌تواند بارها درخصوص یک موضوع گزارش اعتراض ثبت کند، درحالی‌که سیستم باید این قابلیت را داشته باشد که از ثبت اعتراض‌های تکراری جلوگیری کند.
