در ادامه برخی مشکلات و معضلات وسایل حمل‌ونقل بین‌شهری را بررسی می کنیم.
نظارت بر عرضه بلیت سفرهای تابستانی شدت می‌گیرد
برخی مسافران بین‌شهری می‌گویند هنگام تعطیلات وقتی به پایانه‌های مسافری مراجعه می کنند، در برخی مسیرها اصلا اتوبوس نیست و در بین راه هم بسیاری از اتوبوس‌ها مبالغی بالاتر از نرخ‌های مصوب دریافت می‌کنند.
پیش از این، مدیرکل دفتر حمل‌ونقل مسافری سازمان راهداری اعلام کرده بود سوار کردن مسافران در خارج از پایانه غیرقانونی است و با رانندگان و همچنین شرکت‌های حمل‌ونقل مسافری که این اقدام را انجام دهند، برخورد جدی خواهد شد.
داریوش باقرجوان در ادامه گفته بود: «رانندگان باید طبق برنامه‌ریزی و ساعت‌های تعیین‌شده اقدام به حرکت از پایانه‌های مسافربری کنند. در اتوبوس‌ها، پلاک خودرو همراه با شماره‌ای که در آن امکان ثبت شکایت وجود دارد، قرار داده شده است بنابراین مسافران در صورت مشاهده هر گونه مشکل یا تخلف می‌توانند آن را از طریق این سامانه اعلام کنند.»
روز گذشته معاون حمل‌ونقل سازمان راهداری با اشاره به گزارش‌های واصله مبنی‌بر کاهش تعداد و بازه زمانی عرضه بلیت در سایت‌ها و سکوهای فروش بلیت، گفت: «نظارت بر عرضه بلیت سفرهای تابستانی در بخش حمل‌ونقل عمومی جاده‌ای شدت می‌گیرد.»
حمیدرضا شهرکی با اشاره به تمهیدات پیش‌بینی‌شده در این زمینه بیان کرد: «مقرر شده است شرکت‌های حمل‌ونقل مسافر دستکم ۸۰درصد ظرفیت سرویس‌های اتوبوسی خود در مسیرهای برون‌استانی را از طریق سایت‌ها، آپ‌های اینترنتی و موبایلی طرف قرارداد شرکت‌های حمل‌ونقل مسافری به فروش برسانند و بقیه را در قالب فروش حضوری عرضه کنند.»
معاون حمل‌ونقل سازمان راهداری ادامه داد: «شرکت‌های حمل‌ونقل مسافری باید بازه زمانی ۱۵ روزه ارائه سرویس برای پیش‌فروش بلیت‌ها در سامانه‌های فوق را رعایت کنند، همچنین این شرکت‌ها با بهره‌مندی از همه ناوگان در اختیار، باید به برقراری سرویس‌های فوق‌العاده برای مقاصد با تقاضای بالا اقدام کنند.»
وی تاکید کرد: «ضروری است تمهیدات پیشگیرانه مانند بررسی میزان استفاده از سرویس‌های دربستی، کنترل و نظارت سیستمی با بهره‌مندی از سامانه داده‌کاوی به استناد اطلاعات ثبتی دوربین‌های کنترلی و سیستم کنترل صورت وضعیت به طور جدی در دستور کار ادارات کل استانی قرار گیرد و در موارد احراز عدم رعایت موضوعات اشاره‌شده توسط شرکت‌ها، مراتب رسیدگی و تذکرات و اقدامات لازم در چارچوب ضوابط اعمال شود.»
رشد زیاد قیمت لوازم یدکی اتوبوس‌ها
چندی پیش، رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای درخصوص تخصیص یارانه به اقلام موردنیاز رانندگان از مذاکراتی با برخی وزارتخانه‌ها ازجمله وزارت صمت خبر داد و افزود: «به دنبال آن هستیم تا سهمیه لاستیکی را برای رانندگان در نظر بگیریم. در برنامه است تا بخشی از هزینه‌های رانندگان از طریق ارزان تحویل دادن قطعات خودرو تامین شود.»
امانی ادامه داد: «هم‌اکنون لاستیک از طریق سامانه وزارت صمت و با ارز ۲۸هزار و ۵۰۰تومان به رانندگان ارائه می‌شود. به دنبال آن هستیم تا تمهیدات مناسب‌تری برای رانندگان در نظر بگیریم.»
احمدرضا عامری، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های مسافری نیز درباره مشکلات صاحبان اتوبوس‌ها گفت: «قیمت اتوبوس درحال‌حاضر به بیش‌از ۲۰ میلیارد تومان رسیده و قیمت لوازم و قطعات یدکی ناوگان رشد بسیار زیادی پیدا کرده، شرایط اقتصادی به‌گونه‌ای شده است که بسیاری از رانندگان از پس هزینه‌های اتوبوس ازجمله لاستیک و سایر قطعات برنمی‌آیند بنابراین باید در این زمینه حمایت از رانندگان برای افزایش کیفیت ارائه خدمات به مسافران صورت گیرد.»
درآمد صاحبان اتوبوس کم نیست، اما هزینه‌ها بسیار بالاست!
گفته‌های برخی فعالان حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای نشان می‌دهد به‌زودی شاهد چالش جدی در این زمینه خواهیم بود. این چالش در دو بخش است؛ نخستین بخش به موضوع ایمنی وسایل حمل‌ونقل مربوط می‌شود. زمانی که با لوازم و قطعات ارزان‌تر و با کیفیت پایین‌تر تعمیرات انجام شود، طبیعی است احتمال حادثه بالا می‌رود. علاوه بر این موضوع، با خروج بخش بزرگ‌تری از فعالان این حوزه، یافتن بلیت اتوبوس به مرور دشوارتر خواهد شد و همین امر گردشگری و سفر را با اختلال مواجه می‌کند.
یکی از فعالان این حوزه حمل‌ونقلی می‌گوید: «درآمد صاحبان اتوبوس گرچه کم نیست اما هزینه‌های آنها بسیار بالاست. همین موضوع سبب خروج بسیاری از فعالان از این حوزه و در عوض خرید تریلی با پول حاصل از فروش اتوبوس شده است.»
وی در ادامه تاکید می‌کند: «کمترین هزینه تعمیر و خرید قطعه زیر پنج‌میلیون تومان نیست. علاوه بر آن، بالا رفتن قیمت قطعات باعث شده است صاحبان اتوبوس به جای قطعه اصلی سراغ جنس‌های چینی با قیمت پایین‌تر بروند. به عنوان مثال یک نمونه لاستیک که پیش‌تر ۱۰ میلیون تومان بود، الان زیر ۳۰ میلیون تومان نیست. در نتیجه مالک اتوبوس برای اینکه خودرویش نخوابد، سراغ خرید لاستیک با هزینه کمتر می‌رود، هرچند می‌داند کیفیت لاستیک اصلی را ندارد.»
به‌گفته این فعال صنعت حمل‌ونقل بین‌شهری، اگر موتور اتوبوس دچار مشکل شود، هزینه تعمیر آن با قطعات استوک به ۳۰۰ تا ۳۵۰میلیون تومان می‌رسد و طبیعی است هزینه کردن چنین مبلغی باتوجه به درآمدهای مالک، چندان مقرون به صرفه نباشد.
