به گزارش «اخبار خودرو»،به‌رغم‌آنکه در بازار، تقاضا برای روانکارهای گیاهی یا بیوبیس بسیار اندک است، اما این روغن‌ها می‌توانند نقش مهمی در کاهش استفاده از محصولات ساخته‌شده از فسیل‌ها ایفا کنند. در این میان حرکت‌های نوآورانه‌ای برای استفاده صنعتی از روانکارهای بیوبیس با مواد قابل‌تجزیه انجام شده است.
روغن‌هایی که به هدر می‌روند
تقریبا حدود ۵۰درصد روانکارهای استفاده‌شده در دنیا در محیط‌زیست تخلیه می‌شوند. عمده این موارد مربوط به گریس‌های استفاده‌شده در صنایع ریلی، دستگاهای تبخیرکننده (همچون سیستم‌های تهویه مطبوع)، نشت سیستم یا حتی دورریزهای غیرقانونی است. در مورد مایع‌های هیدرولیک نیز پیش‌بینی می‌شود ۷۰ تا ۸۰ درصد آنها به‌صورت دورریز از روند مصرف خارج می‌شوند. این درحالی است که ۹۵درصد روغن‌ها با استفاده از روغن‌های معدنی یا مینرال یا سنتتیک‌هایی که ماده اصلی آنها غیرقابل تجزیه است و حتی در روند تولید آنها ممکن است آسیب زیادی به محیط‌زیست وارد شود، تولید می‌شوند. این آلودگی خطرات بسیاری برای آبزیان و جانداران دارد. به خصوص روغن‌هایی که در صنایع کشاورزی یا دریایی استفاده می‌شوند به‌طور مستقیم بر چرخه غذایی حیوانات تاثیر می‌گذارند. به غیر از این استفاده از برخی روغن‌ها برای سلامت و ایمنی کاربران بسیار خطرناک هستند. به‌عنوان‌مثال روانکاری که برای عایق‌کاری مبدل‌های برق استفاده می‌شود، برای اوپراتور این دستگاه‌ها خطرناک است. این کاربردها استفاده از روغن‌های معدنی فعلی ریسک زیادی در ایجاد آتش‌سوزی دارند، چرا که موادی که از فسیل‌ها فرآوری شده‌اند، خاصیت سوختی خود را حفظ می‌کنند.
گسترش استفاده از روانکارهای گیاهی
روغن‌هایی که با استفاده از موادگیاهی یا غیرمعدنی تهیه شده‌اند، می‌توانند نقش مهمی در افزایش ایمنی، سلامت و حتی امنیت محیط‌زیست ایفا کنند. اما چالش‌های زیادی درکاربردی و سودآور بودن این مواد وجود دارد. از نظر فنی روانکارهای پایه گیاهی باید عملکرد و همبستگی با ذات سیستم داشته باشد. نیازهای یک کاربرد صنعتی باید فراهم شود و محصولات باید به دقت طراحی و سپس تست شوند تا مطمئن شویم برای کاربر نهایی مشکلی ایجاد نمی‌شود. اما اگر این روانکارها به هر دلیل از روند مصرف خارج شوند یا به طور عمد به محیط‌زیست برگردند، روند تجزیه بسیار ساده‌تری خواهند داشت و حتی باعث کاهش باروری خاک یا سمی شدن آب‌های زیرزمینی نمی‌شوند. حتی پس از گذشت چند روز از ورود این روغن‌ها به طبیعت اثری از آنها باقی نمی‌ماند. این نوع روغن‌ها بهترین گزینه برای استفاده در ماشین‌آلاتی هستند که در صنعت کشاورزی به کار گرفته می شوند و از لحاظ اکولوژیکی حساسیت زیادی دارند.
سرمایه‌گذاری برای تجزیه روغن‌ها
اتحادیه اروپا بخشی از سرمایه پایدارسازی صنایع خود را به توسعه استفاده از این روغن‌ها در افق ۲۰۲۰ اختصاص داده است. طبق این برنامه حدود ۸۰ میلیارد یورو به مدت هفت سال از ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰ به پروژه‌های مرتبط به این حوزه اختصاص یافته است. طبق توافق پاریس تا سال ۲۰۲۰ باید استفاده از سوخت و مواد شیمیایی تولیدشده از مواد فسیلی در این اتحادیه محدود شود. همچنین بخشی از این سرمایه به تغییرات در شیوه نگهداری و کارکرد ماشین‌های کشاورزی اختصاص دارد. بخش دیگر این بودجه برای پیدا کردن دانه‌های روغنی که می‌توانند بیشترین سودآوری را در روند تولید روغن پایه‌های گیاهی داشته باشند، اختصاص یافته است. در این میان همکاری‌هایی با کشاورزان محلی نیز انجام شده تا روند صنعتی‌سازی دانه‌های روغنی به شرکت‌های تولیدکننده روغن های تولیدکننده روغن‌های پایه گیاهی تسهیل شود. این همکاری باعث می‌شود پرورش این دانه‌ها به‌صورت مداوم باشد و پس از چند سال حجم برداشت کاهش پیدا نکند. نتیجه این تحقیقات تا امروز، گسترش استفاده از مایع هیدرولیک و روغن دی الکتریک گیاهی در صنایع مختلف اروپایی بوده است. همان‌طور که اشاره شد مزایای استفاده از بیوبیس‌ها صرفا دستاوردهای محیط‌زیستی نیست و با درنظر گرفتن ابعاد ایمنی و کاهش ریسک آتش‌سوزی این روغن‌ها در مقابل روانکارهای معدنی، می‌توان ارزش بیشتری برای این نوع روغن‌ها در صنایع مختلف درنظر گرفت. البته داشتن گرانروی بالا و پایداری در مقابل فوم یا ساختن کف از دیگر مزایای این روغن‌هاست.
