قانون واردات خودروهای دست‌دوم روز گذشته توسط رئیس مجلس شورای اسلامی برای اجرا به ریاست‌جمهوری ارسال شد. قرار است به‌زودی آیین‌نامه واردات این خودروها توسط وزارت صمت و دولت تصویب و مورد اجرا گذاشته شود. برخلاف صحبت‌های برخی از نمایندگان مجلس، قرار نیست مجلس دخل و تصرفی در تدوین این آیین‌نامه داشته باشد، اما نقش نظارتی مجلس به قوت خود باقی است. حتی ممکن است رئیس مجلس در صورتی که شرط و شروط دشواری در آیین‌نامه دولت برای واردات خودروهای کارکرده ببیند، آن را رد کند. اما به‌هرحال واردات این خودروها قرار است انجام شود و طبق قانون قرار است همه افراد بدون نیاز به کارت بازرگانی اقدام به واردات این خودروها کنند. از نظر مجلس واردات این خودروها سبب خواهد شد بازار خودرو به سامان برسد و خودروسازان نیز خود را برای یک رقابتی واقعی آماده کنند؛ وارداتی که مورد مخالفت جدی بسیاری ازجمله قطعه‌سازان قرار گرفته است.
درخصوص وضعیت واردات و بحث مخالفت‌ها با انجام این خودروها با الهوردی دهقانی، عضو کمیسیون صنایع مجلس به گفت‌وگو پرداختیم.
آیین‌نامه واردات خودروهای دست‌دوم در چه مرحله‌ای قرار دارد؟ آیا قرار است کمیسیون صنایع در بخش تدوین آیین‌نامه پیشنهادی داشته باشد یا خیر؟ چراکه در تدوین آیین‌نامه واردات خودروهای صفرکیلومتر تعرفه‌ها بسیار بالا در نظر گرفته شد.
تدوین آیین‌نامه واردات خودروهای دست‌دوم بر عهده وزارت صمت و دولت است. کمیسیون تنها در بخش قانون‌گذاری می‌تواند دخالت داشته باشد. اما ما در حوزه آیین‌نامه نظارت خواهیم داشت تا شرایط مناسبی برای واردات این خودروها که نیاز بازار خودرو کشور است، فراهم شود. کمیسیون صنایع مجلس پیشنهادی برای تدوین آیین‌نامه ندارد. اما آیین‌نامه واردات خودروهای دست‌دوم پس از تدوین شدن توسط دولت باید به مجلس بیاید. در نهایت آیین‌نامه به دست رئیس مجلس خواهد رسید و رئیس مجلس است که آیین‌نامه را تایید یا رد خواهد کرد.
انتظار شما از آیین‌نامه واردات خودروهای دست‌دوم چیست؟ تعرفه بالا بستن در این آیین‌نامه چه تاثیری بر کارکرد این قانون خواهد گذاشت؟
انتظار ما این است که شرایط برای واردات همه افراد فراهم شود. قطعا تعرفه بالا بستن بر واردات خودروهای کارکرده باعث می‌شود که اثرگذاری این قانون از دست برود. بر این اساس، امیدواریم دولت و وزارت صمت تعرفه مناسبی برای واردات خودروهای کارکرده در آیین‌نامه مربوطه تعیین کنند. این را تاکید می‌کنم که مجلس روی این موضوع بسیار حساس خواهد بود. چراکه بازار برای ساماندهی خود به این خودروها نیاز دارد و شرایط باید به‌گونه‌ای فراهم شود که بیشترین تاثیر را بر بازار در ماه‌های آینده شاهد باشیم. امیدواریم دولت در این بخش مدیریت خوبی انجام دهد تا این قانون به نفع مردم خوبمان باشد و بتوانند از ثمرات واردات خودروهای کارکرده بهره‌مند شوند.
خودروسازان هم نگران هستند و معتقدند واردات خودروهای دست‌دوم روی وضعیت صنعت خودرو که بسیار نابسامان است تاثیر منفی می‌گذارد. به نظر شما آیا این قانون باعث خواهد شد که صنعت خودرو با چالش‌های بزرگ‌تری مواجه شود؟
به نظر من واردات خودروهای کارکرده هیچ تاثیر منفی بر صنعت خودرو نخواهد داشت. در نهایت تولید خودروسازان باید حفظ شود، اما اینکه این تولید به چه قیمتی باید انجام شود؛ اهمیت بیشتری دارد. تولیدات خودروسازان باید تولید رقابتی باشد تا بتوانند هم خود را به‌روز کنند و هم در طولانی‌مدت دوام داشته باشند. صنعت خودرو باید خود را برای رقابت با خودروسازان خارجی آماده کند.
به‌نظر شما واردات این خودروها سبب افزایش کیفیت خودروهای داخلی خواهد شد؟
قطعا واردات خودروهای کارکرده باعث افزایش کیفیت خودروهای داخلی خواهد شد. ضمن اینکه واردات این خودروها باعث خواهد شد تا خودروسازان داخلی نسبت به کاهش هزینه‌های خود اقدام کنند. همچنین این روند باعث رقابت و ماندگاری خودروسازان داخلی خواهد شد. مگر اینکه خودروسازان این موضوعات را در نظر نداشته باشند و به این بهانه بخواهند خود را حذف کنند.
سازمان استاندارد با خودروسازان و بحث خودرو به‌طور کلی در یک تقابل قرار دارد. گفته می‌شود این سازمان برخلاف ادعای آسان‌گیری درخصوص خودروهای وارداتی، مجوز پلاک‌گذاری محصولات صفرکیلومتر وارداتی را هم صادر نمی‌کند. چه تضمینی وجود دارد این مساله در آینده برای خودروهای دست‌دوم رخ ندهد؟
این مسائل حل خواهند شد. با همکاری دولت و مجلس از این مسائل هم عبور خواهیم کرد. باید در نظر گرفت که استانداردهای خودرویی ما از اروپا که بیشتر نیست. مگر اینکه یک عمدی در کار بوده و مافیایی وجود داشته باشد که بخواهد قانون مجلس را دور بزند. مطمئن باشید مجلس اجازه این کار را به مافیا نخواهد داد و قانون در این خصوص اجرایی خواهد شد. قانون ملاک و فصل‌الخطاب است و ما تلاش می‌کنیم که این قانون اجرایی شود. منافع مردم در این بخش باید حفظ شود.
آیا در قانون واردات خودروهای دست‌دوم، بحث همگانی بودن واردات و اینکه افراد بدون کارت بازرگانی هم بتوانند خودرو وارد کنند آمده است؟
بله؛ در قانون این موارد مطرح شده است. شرایط برای همه افراد باید فراهم شود تا بروند و خودرو مورد نیاز خود را خریداری کنند و بیاورند. البته به شرط آن‌که خدمات و پشتیبانی این خودروها در کشور وجود داشته باشد؛ افراد می‌توانند اقدام به واردات خودروها دست‌دوم کنند.
آیا در قانون به بحث تامین ارز هم اشاره شده است؟ بسیاری معتقدند که ارز به اندازه کافی برای واردات خودروهای کارکرده وجود ندارد. آیا ارز برای واردات در اختیار نداریم؟
مساله ارز برای واردات خودرو مدیریت خواهد شد. اما موضوع مهم بحث سنگ اندازی برخی افراد است. بالاخره منافع افراد خاصی در میان است و در این خصوص بسیار شلوغ‌کاری و سیاه‌نمایی می‌کنند. این افراد مدام می‌گویند که واردات خودروهای دست‌دوم کار درستی نیست. اما به‌دلیل وقفه‌ای که در واردات ایجاد شده بود، بسیاری افراد از سودهای میلیاردی در این بازار کسب کردند.
کسی که درحال‌حاضر خودرو خارجی ۱۰ساله در اختیار دارد، قرار نیست که این خودرو را اسقاط کرده و محصول جدیدی خریداری کند. اصولا در توان همه خانواده‌ها هم نیست که بخواهند خودرو جدیدی خریداری کنند. این فضا باعث می‌شود سودهای کلانی که یک عده با وارد کردن خودرو به آن دست پیدا کردند از بین برود. اگر هرکسی بتواند خودرو موردنیاز خود را وارد کند یا شرکت‌هایی اقدام به واردات در تیراژ بالا کرده و با حداقل سود و قیمت پایین در بازار عرضه کنند، قطعا بازار دچار تحول مثبت خواهد شد.
ازسوی‌دیگر، خودروهای تولید داخلی هم مجبورند قیمت خود را با توجه به این خودروها رقابتی کنند. وقتی بتوان خودرو روز دنیا را با قیمت مناسب وارد کرد، دیگر قیمت دنا در بازار به بیش از یک‌میلیارد تومان نخواهد رسید و قیمت خودرو در بازار واقعی خواهد شد. اگر خودروساز ما بخواهد در این کورس رقابت باقی بماند، چاره‌ای ندارد جز اینکه خود را جمع‌وجور کرده و تولیدش را اقتصادی کند.
خودروسازان ما باید هزینه‌های اضافی خود را کاهش داده و کیفیت قطعات و تولید را افزایش دهند؛ باید اقداماتی انجام دهند تا بتوانند در حوزه خودروسازی ماندگار شوند. با این شرایط خودروساز مجبور می‌شود با کشورهایی که ما را تحریم نکرده‌اند، همکاری موثرتری داشته باشد و سطح کیفیت و تکنولوژیکی خود را افزایش دهد.
انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی طی نامه‌ای خطاب به روسای قوای سه‌گانه، درخصوص بحرانی که با واردات خودروهای کارکرده به کشور ایجاد می‌شود، هشدار دادند. هشت دلیل ازجمله عدم‌اطمینان از پاس‌کردن استانداردهای ۸۵گانه و نبود قطعات یدکی و... در این خصوص مطرح شد. این نگرانی قطعه‌سازان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
قطعه‌سازان ما به‌جای این نگرانی‌ها، باید بروند و بین‌المللی شوند. قطعه‌سازان ما باید خود را ارتقا دهند و قطعات باکیفیت تولید کنند. این‌ها باید خود را بالا بکشند، نه اینکه بخواهند مانع ورود خودروهای به‌روز به کشور شوند. قطعه‌سازان هم باید خود را به‌روز کنند، در غیر این صورت آن‌ها نیز ممکن است خود را حذف کنند. در هر صنعت و کالا و خدماتی باید این به‌روزرسانی انجام شود، در غیر این صورت مشکل ایجاد خواهد شد.
